Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Avrupa Birliği Ve Türk Hukukunda Çok Uluslu Şirketlerin İflası - CEREN TEKİN
Avrupa Birliği Ve Türk Hukukunda Çok Uluslu Şirketlerin İflası - CEREN TEKİN
Ceren TEKİN
Sayfa Sayısı
:
155
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2007
ISBN NO
:
9789756187258
345,00
TL GİRİŞ İflâs, ekonomik yaşamın bir gerçeğidir. Kazancın en üst düzeye çıka¬rılması yolunda risk alan şirketler, borçlarını ödeyemeyecekleri bir durumla karşı karşıya gelebilir. Hukuk sistemlerinin hemen hepsi, bu gibi durumlarda uygulanmak üzere kendi iflâs hukuklarını geliştirmişlerdir. Bu ulusal iflâs sistemlerin ortak yönü ise, her birinin, borçlunun tüm malvarlığının tüm alacaklıların tatmin edilmesine tahsis edildiği kollektif tasfiye yolunu ön¬görmüş olmasıdır. İflâsın külli bir icra olarak teşkil etmesi ile bireysel ala¬caklıların tek tek kendi alacaklarını tahsil etme yoluna giderek eşitsiz bir durum ve kaos yaratmalarının önüne geçilmek istenmiştir. Gerçek kişilerin ve şirketlerin birden fazla ülkede malvarlığı edinme-lerindeki ve sınır aşan ticari faaliyetlerdeki artış karşısında, iflâsta kollektiviteyi tek bir ülkenin yalnız başına başarabilmesi giderek imkânsız¬laşmaktadır. Ülkeler, genellikle kendi ülke sınırlarını aşan malvarlıkları ve borçlu davranışları üzerinde kontrol yetkisine sahip değildir. Böylesi sınır aşan kontrol ve idare yetkisinin bir yabancı ülkeye tanınması, ülkelerin ken¬di rıza ve iradelerine bağlı bir egemenlik sorunudur. Sahip olunan bu ege¬menlik yetkilerinin devredilmesindeki çekinceli yaklaşımlar dikkate alındı¬ğında ortaya çıkan sonuç, etkin olamayan ve amacını gerçekleştiremeyen iflâs prosedürleri olmaktadır. Çok uluslu bir örgütlenme modelinin en ileri aşamasını temsil eden Avrupa Birliği de bu gerçeği görmüş ve sınır aşan ticaretin kaçınılmaz bir yönü olan sınır aşan iflâs prosedürlerini de Birlik mevzuatına dâhil etme yolunda adımlar atmıştır. İflâsın sınır ötesi etkileri, konuya ilişkin yasal dü¬zenlemeler getirme yolunda Birlik organlarını da teşvik etmiştir. Çok uluslu şirketlerin iflâsının Birlik ortak pazarının işleyişi üzerinde yarattığı olumsuz etkiler, müflisin malvarlığına ilişkin önlemlerin alınmasında ve iflâs prose-düründeki yetkili birimlerin yeknesaklaştırılmasında Birlik düzeyinde bir koordinasyonu gerekli kılmıştır. Çalışmamızın temel inceleme konusunu oluşturan 2000/1346 sayılı Avrupa Birliği iflâs tüzüğü, tüm Birlik üyesi ülkeler bakımından geçerli olacak tek bir maddi iflâs hukuku yaratılmasını amaç edinmemiştir. Bunun yerine, belirli sayıda prensip üzerine kurulu bir dizi istisnai hükmün yer al¬dığı bir çeşit kanunlar ihtilafı normları tesis edilmiştir. Çalışmamızda ilk olarak Avrupa Birliği′nde çok uluslu şirket kavra¬mının yeri ve önemi üzerinde durulacaktır. Ekonomik ve siyasi gayelerin harmanlandığı Birlik bütünleşme modelinde, sınır aşan ticaretin ve bu ticaret türünün aktörlerinin yararlandığı hukuki avantajlar ele alınacaktır. Kişilerin, malların, hizmetlerin ve sermayenin serbest dolaşımı olarak bilinen dört temel serbesti ilkesinin dördüncüsü olan -sermayenin serbest dolaşımı ilkesi, sınır aşan ticaretin, dolayısıyla da sınır aşan iflâs hukukunun dayanağını oluşturmaktadır. Sermayenin herhangi bir engel olmaksızın Birlik içerisinde rahatça yer değiştirmesini öngören yerleşme serbestisi ilkesi burada anıla¬caktır. Birlik iflâs hukuku düzenlemelerinin hukuki zeminini ifade eden adli işbirliği ilkesi yine birinci bölümde ele alınacaktır. Sınır aşan iflâs hukukunda uygulanması önerilen ve her biri ayrı bir modeli temsil eden yaklaşımlar da aynı kısımda değerlendirilerek evrensel¬lik ve yerellik ilkeleri başta "olmak üzere, çok uluslu bir şirketin iflâsında esas alınacak temel ilkelerin belirlenmesine çalışılacaktır. Bu noktada Birlik hukuku ile benimsenen ve Türk hukukunda kabul edilen yaklaşımlar da ayrı birer inceleme konusu yapılacaktır. Birinci bölümde son olarak, Birlik iflâs tüzüğünün hazırlanmasına kadar geçen sürece tarihsel bakışın ardından tü¬züğün kapsamı ve uygulama alanı incelenecektir. Çalışmamızın ikinci bölümünde, temel iflâs-prosedürü ayrıntılı olarak incelenmektedir. Temel iflâsı açacak olan yetkili mahkemenin tespiti, temel iflâs prosedüründe kimlerin alacaklı sıfatı ile yer alabileceği, bu iflâs prose¬düründe uygulanacak olan hukukun ne olduğu ve çeşitli hukuki müesseseler bakımından uygulanacak hukukun ne şekilde farklılık arz ettiği yine ikinci bölümde ele alınacaktır. Tüzük, ulusal devletler özel hukuku kurallarının yerini alan tek tip kanunlar ihtilafı kuralları oluşturmaktadır. Temel iflâs prosedüründe uygulanacak olan hukuk, kural olarak, temel iflâsı açan ülke¬nin hukukudur (lex fori concursus). Ne var ki, müflisin malvarlığı üzerinde ayni hak sahibi olan üçüncü kişilerin konumu, borçlunun diğer alacaklıların¬da olan alacaklarının iflâs masasına giren alacaklarla takasının hangi ülke hukukuna göre gerçekleştirilebileceği, mülkiyetin muhafazası kaydı ile yapı¬lan satışların iflâsın açılmasından ne şekilde etkileneceği gibi sorunlar bu kısımda irdelenecektir. Üçüncü bölüm, tali iflâs prosedürlerine ayrılmıştır. İflâs tüzüğü ile or¬taya konan temel yaklaşım, Birlik içerisinde söz sahibi olacak tek bir iflâs prosedürü ile müflisin tüm malvarlığının aynı tasfiyeye konu edilmesidir. Bu şekilde açılan iflâs, temel iflâs prosedürü olarak anılmaktadır. Ancak, evren¬sellik modeline yaklaşan bu ideal, bir dizi istisna ile zayıflatılmıştır. Borçlu¬nun işletmesinin bulunduğu herhangi bir diğer üye ülkede açılabilen tali iflâs prosedürleri, "tek hukuk tek tasfiye" ilkesinden uzaklaşılması sonucunu doğurmuştur. Temel iflâs prosedüründen ayrı olarak tali iflâsı açan ülke hukuku, bu iflâs tasfiyesi üzerinde söz sahibi olmaktadır. Tali iflâsın yürü¬tülmesi ve sonlandırılmasında uygulanacak olan hukuk yine tali iflâsı açan ülke hukuku olmaktadır. (lex fori concursus secundis) Avrupa Birliği içerisinde, Birlik iflâs tüzüğü uyarınca açılan bir iflâsta yetkili ve uygulanacak hukukun tespitinden sonra, bu iflâsın diğer üye ülke¬lere ne şekilde etki edeceği sorusu gündeme gelmektedir. Açılan iflâsın di¬ğer üye ülkelerce tanınması ve tenfizi dördüncü bölümde inceleme konusu yapılacaktır. Bu çerçevede, sadece iflâs kararının tanınması yeterli olma¬makta, temel iflâs prosedüründe yetkili olan iflâs organlarının işlemlerinin de diğer üye ülkelerde etki tanımasının temin edilmesi gerekmektedir. Ça¬lışmamızda, iflâs sürecinde görev alan en temel organ olarak "iflâs idaresi" kavramı tercih edilmiştir. Bu kavramı, Türk Hukuku′ndaki karşılığından ibaret bir kapsamda değerlendirmemek gerekir. Çalışmamızın çok uluslu karakteri dikkate alınarak, başvurulan kavramların her bir üye ülkedeki kar¬şılığı ayrı ayrı değerlendirilmelidir. Tüzüğe ekli "C" metninde, her bir üye ülke bakımından iflâs idaresi (liquidator/Verwalter) kavramının hangi ku¬rumlara karşılık geldiği sıralanmıştır. Örneğin, böylesi bir iflâs tüzüğünün Türk Hukuku bakımından geçerliliği varsayıldığında, iflâs idaresinin yanı sıra, iflâs dairesi, birinci ve ikinci alacaklılar toplanması gibi, iflâs tasfiye¬sinde karar alma yetkisini haiz birden çok kavram sayılabilecektir. Temel ve tali iflâs prosedürleri arasında işbirliğinin ve bilgi teatisinin sağlanması, çok uluslu bir iflâsın başarısı ve malvarlığının en etkin şekilde paraya çevrilmesi bakımından hayati önem taşımaktadır. Anılan işbirliğinin hangi ilke ve esaslar çerçevesinde sağlanabileceği de dördüncü bölüm içeri¬sinde değerlendirilecektir. Çalışmamızın son bölümünde, yabancı ülke mahkemelerince verilen iflâs kararlarının Türk Hukuku′nda ne şekilde etki yaratabileceği hususu ele alınacaktır. Yabancı iflâs kararlarının tenfizi kabil kararlardan olup olmadı¬ğı, tenfizi mümkün ise hangi şartlar dahilinde bunun gerçekleştirilebileceği ve yabancı iflâs kararının tenfizinin Türk Hukuku′nda yaratacağı etkiler, beşinci ve son bölümün temel tartışma konularını oluşturacaktır. İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ v İÇİNDEKİLER vii KISALTMALAR xiii GİRİŞ 1 BİRİNCİ BÖLÜM AVRUPA BİRLİĞİ′NDE ÇOK ULUSLU ŞİRKETLER VE BİRLİK İFLÃS HUKUKU § 1. ORTAK PAZAR HEDEFİNDE ÇOK ULUSLU ŞİRKETLERİN YERİ VE YERLEŞME SERBESTİSİ 5 § 2. ADLİ İŞBİRLİĞİ İLKESİ VE AVRUPA HUKUK ALANI YARATILMASI HEDEFİ 9 A. Genel Olarak Avrupa Hukuk Alanı ve Avrupa Birliği Özel Hukukunda Adli İşbirliği 11 B. Tarihsel Süreçte Avrupa Birliği Adli İşbirliği İlkesi 12 1. Amsterdam Antlaşması′naKadarki Dönem 12 2. Amsterdam Antlaşması ile Getirilen Yeni Düzen ve Son Düzenlemeler 13 C. Avrupa Toplulukları Adalet Divanı′nın Konuya İlişkin Yetkisi 16 § 3. AVRUPA İFLÃS HUKUKUNUN TEMEL TARTIŞMA KONULARI 18 § 4. SINIR AŞAN İFLÃS HUKUKUNDA İLERİ SÜRÜLEN YAKLAŞIMLAR 19 A. İflâsta Evrensellik Yaklaşımı 19 B. İflâsta Yerellik Yaklaşımı 21 C. Karma Yaklaşım 23 D. Ilımlı Evrensellik Yaklaşımı 23 E. Ilımlı Yerellik Yaklaşımı 23 F. AB İflâs Tüzüğünde Benimsenen Yaklaşım 24 G. Türk Hukuku′nda Durum 26 § 5. AVRUPA BİRLİĞİ İFLÃS TÜZÜĞÜ 29 A. Tarihsel Bakış: Tüzüğün Hazırlanması ve Öncesi 29 1. Avrupa Topluluğu İflâs Konvansiyonu 31 2. İflâsın Belirli Uluslararası Yönlerine Dair Avrupa Konseyi İstanbul Konvansiyonu 33 3. UNCITRAL Model Kanunu 34 B. 2000/1346 sayılı Avrupa Birliği İflâs Tüzüğü 35 1. Genel Olarak 35 2. Hukuki Konularda Adli İşbirliği İlkesi ve 2000/1346 sayılı Tüzüğün Hukuki Temeli . 43 3. Sınır Aşan İflâs Alanındaki Diğer Avrupa Birliği Düzenlemeleri.... 46 a. 2001/17 sayılı Sigorta İşletmelerinin Tasfiyesi ve Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Yönergesi 46 b. 2001/24 sayılı Kredi Kurumlarının Tasfiyesi ve Yeniden Yapılandırılması Hakkında Avrupa Parlâmentosu ve Konseyi Yönergesi..... 46 § 6. AVRUPA BİRLİĞİ İFLÃS TÜZÜĞÜNÜN-KAPSAMI VE UYGULAMA ALANI 49 A. Gene! Olarak 49 B. Tüzüğün Kapsamı ve Uygulama Alanı 50 1. Yer Bakımından Uygulama Alanı (Topluluk Bağlantısı) 50 2. Kişi Bakımından Uygulama Alanı 51 3. Konu Bakımından Uygulama Alanı 51 4. Zaman Bakımından Uygulama Alanı 53 5. Diğer Birlik Hukuki Tasarrufları ve Uluslararası Konvansiyonlarla İlişkisi 53 vııı İKİNCİ BOLUM AVRUPA BİRLİĞİ İFLÃS TÜZÜĞÜ ÇERÇEVESİNDE TEMEL İFLÃS PROSEDÜRÜ § 1. GENEL OLARAK .....55 § 2. ULUSLARARASI YETKİ 55 A. Topluluğun ve Üye Devletlerin Yetkilerinin Kapsamı ve Sınırları 55 B. Özel Hukukta Adli İşbirliği .Çerçevesinde Yetki Sorunu 58 C. Temel İflâs Prosedüründe Yetkili Mahkemenin Tayini 59 D. Muhafaza Tedbirleri 62 E. Temel İflâs Prosedürüne Alacak Kaydettirme Hakkı 63 F. Türk Hukukunda İflâs Alanındaki Yetki Sorunu 64 § 3. UYGULANACAK HUKUK 70 A. Temel İlkeler 70 B. Genel Kural : Lex Fori Concursus 72 C. Genel Kurala Getirilen İstisnalar (Madde 5-15) 74 1. Genel Olarak 74 2. Üçüncü Kişilerin Ayni Haklan 75 3. Takas .′ 77 4. Mülkiyetin Muhafazası 78 5. Taşınmazlara İlişkin Sözleşmeler 80 6. Ödeme Sistemleri ve Mali Piyasalar 80 7. İş Sözleşmeleri 81 8. Tescile Tabi Haklar 83 9. Topluluk Patenti ve Markası 84 10. İyiniyetli Üçüncü Kişilerin Korunması 84 11. İflâsın Derdest Davalar Üzerindeki Etkisi 85 D. Türk Hukuku′nda Yabancı Unsurlu İflâs Prosedüründe Uygulanacak Hukukun Tespiti 86 1. Genel Olarak.... 86 2. Uygulanacak Hukukun Tespiti 88 a. İflâsa Tabi Kişiler ve İflâsın Açılması 88 ıx b. iflâs Sebepleri 89 c. İflâsın Hukuki Sonuçları 90 d. İflâsın Sona Ermesi 91 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM AVRUPA BİRLİĞİ İFLÃS TÜZÜĞÜ ÇERÇEVESİNDE TALİ İFLÃS PROSEDÜRLERİ § 1. TALİ İFLÃS PROSEDÜRLERİNİN AÇILMASI VE ETKİLERİ 93 §2. YETKİ 96 § 3. UYGULANACAK HUKUK 97 A. Lex fori concursus secundis 97 B. İflâsta Alacaklı Haklarının Kullanılması 98 § 4. TALİ İFLÃS PROSEDÜRÜNDE İFLÃS İDARESİNİN YETKİ VE SORUMLULUKLARI 98 § 5. TASFİYENİN ERTELENMESİ VE TALİ İFLÃSIN DİĞER SONA ERME BİÇİMLERİ 99 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM BİRLİK İFLÃS PROSEDÜRLERİNDE TANIMA VE TENFİZ § 1. YABANCI İFLÃS PROSEDÜRLERİNİN TANINMASI 101 A. Tüzüğün Tanıma Sistemi ve Genel Özellikleri 101 B. İflâsın Açılması: Tanıma ve Etkileri 105 1. Genel Olarak 105 2. Temel İflâs Prosedürünü Açan Kararların Tanınmasının Etkileri ..106 3. Tali İflâs Prosedürünü Açan Kararların Tanınmasının Etkileri 107 C. İflâs İdaresi 108 1. Tanım 108 2. Yetkileri 109 3. İflâs İdaresinin Seçildiğinin Diğer Üye Devletlerde İspatı 111 x 4. Geçici iflâs idare Memuru Atanması 111 D. Yayın, Tescil ve Yan Masraflar 112 E. Borçluya İfa 113 F. Alacaklılar İçin Bilgilendirme Hükümleri ve Taleplerin İleri Sürülmesi 114 G. İflâs Prosedürüne İlişkin Diğer Kararların Tanınması ve Tenfizi 115 § 2. ACİZ HALİNE İLİŞKİN DİĞER İFLÃS KARARLARININ KAPSAMI 117 A. Genel Olarak 117 B. Konkordato ve Diğer Önlemler 118 C. İflâstan Kaynaklanan Kararlar 120 D. Muhafaza Tedbirleri 120 §3. TANIMANIN REDDİ GEREKÇELERİ 121 A. Genel Olarak 121 B. Kamu Düzeni 121 § 4. İFLÃS PROSEDÜRLERİ ARASINDA İŞBİRLİĞİ 123 A. Uluslararası İşbirliği Modeli 123 B. İşbirliğine İlişkin Kurallar 123 1. Bilgi Aktarım Yükümlülüğü 125 2. Genel İşbirliği Yükümlülüğü 126 § 5. PARALARIN PAYLAŞTIRILMASI 126 A. Tali İflâs Prosedüründen Geriye Kalan Mallar 126 B. Geri Ödeme ve Mahsup 127 1. Geri Ödemeye İlişkin Kurallar 128 2. Mahsuba İlişkin Kurallar 129 xi BEŞİNCİ BOLUM TÜRK HUKUKU′NDA ÇOK ULUSLU ŞİRKETLERİN İFLÃSINA ETKİ TANINMASI § 1. YABANCI İFLÃS KARARLARININ TÜRK HUKUKUNDA TENFİZ EDİLEBİLME ŞARTLARI 133 A. Mütekabiliyet 135 B. Münhasır Yetki Sorunu 135 C. Kamu Düzeni 136 D. Savunma Hakkının İhiaü 137 E. Yetkili Hukukun Uygulanmamış Olması... 138 § 2. YABANCI İFLÃS KARARININ TENFİZİNİN HUKUKİ SONUÇLARI 139 A. Yeni Masa Teşkili 139 B. Yeni İflâs İdaresinin Seçilmesi 140 C. Dava ve Takiplerin Durması 140 D. Müflisin Tasarruf Yetkisi 14à E. Alacaklıların Hukuki Durumu 142 SONUÇ 145 KAYNAKÇA... 149
© Copyright 2025
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı