Bireysel Emeklilik Hukuku
Bireysel Emeklilik Hukuku
Y.Bora ALANYA
Sayfa Sayısı
:
160
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2007





YAZAR HAKKINDA BİLGİ;
1951 yılında İstanbulda doğdu. Pertevniyal Lisesi ve İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesini bitirdi.
1975 yılında serbest avukatlığa başladı.
1977-1979 yıllarında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesinde doktora çalışmaları yaptı.
1976 yılında Yargı Dergisinde "Ağır Cezalık İşlerde Mecburi Müda-
fiilik Sistemi",
1983 yılında İstanbul Barosu Dergisinde "MK.m.134 Işığı Altında Boşanma Davaları" isimli iki makalesi yayınlandı.
1998-2006 yılları arasında Fortis Emeklilik ve Hayat A.Ş. (eski unvanları Doğan Hayat Sigorta A.Ş. - Doğan Emeklilik A.Ş.) de Hukuk Müşavirliği görevinde bulundu.
Serbest avukatlıkla birlikte 1993 yılından beri Ray Sigora A.Ş.de sözleşmeli avukat olarak görev yapan yazar;
2002 yılından beri İstanbul Mahkemelerinde Mal ve Can Sigortası Davalarında Bilirkişilik görevi de yapmakta olup evli ve iki çocuk babasıdır.
öNSöZ
Toplumları oluşturan bireyler, yaşlılık yıllarında üretici durumdan tüketici duruma geçecek bu nedenle de gelir kaybına uğrayarak ekonomik sıkıntı içine düşeceklerdir.
Bu nedenledir ki bir çok ülke devletlerinde, Sosyal Devlet niteliği gereği olarak bireylerin çalışmaları sırasında elde ettikleri gelirlerden prim adı altında kesintiler yapılarak yaşlılıkları emeklilik adı altında güvenlik altına alınmıştır. Emekliliğin daha fazla ekonomik rahatlık getirmesi, bireylerin kendilerine yeterek önce ailenin diğer bireylerine sonra topluma yük olmayacakları onurlu ve refah içinde bir yaşamı sağlayacak emeklilik geliri elde edilmesi için emeklilik sistemleri geliştirilip uygulamaya konulmuştur.
Bunlardan ilki zorunlu sigorta sistemi ile sağlanan emekliliktir. Bunlardan diğeri de kişinin gönüllü olarak ve geliri ile orantılı bir şekilde gelirinden tasarruf ederek kendi adına yatırıma dönüştürmek sureti ile kazanç hak edeceği Özel Emeklilik sistemi olan Bireysel Emeklilik sistemidir.
Bireysel emeklilik sistemi katılanın gönüllü olarak tasarruf (birikim) yatırımı sistemidir.
Ülkemizde bu sistem hukukumuza 28.03.2001 günü kabul edilen 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu ile girmiştir. Kanun, 07.04.2001 günlü Resmi gazetede yayımlanmış, kanunun 27. maddesi gereği yayımından altı ay sonra yürürlüğe girerek hayata geçirilmiştir.
Bireysel Emeklilik mevzuatının incelenmesinde bireysel emeklilik şirketlerinin ticari şirketler olmalarına rağmen birçok yönleri ile hak ve yetkilerinin İdari Vesayet altında yürütüldüğü görülür.
Bu çalışma ile henüz uygulaması çok yeni olan bu sistemin ana hatları ile kural, kavram ve özelliklerini anlatmaya gayret ettik.
Bireysel Emeklilik Sisteminin Finansal ve Mali işlevine ilişkin kapsam bu çalışmanın dışında bırakılmıştır.
Bu çalışma ile amacım, hukukçu ve bireysel emeklilikle uğraşan uygulamacıların bireysel emeklilik sistemi hukuku ile ilgili ön bilgiye sahip olmalarını sağlamaktır.
Kitabın basımını sağlayan değerli ağabeyim Sn. Necmettin Yılgör′e teşekkür ederim.
İÇİNDEKİLER
1.Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunun
kapsamı 11
- Bireysel Emeklilik Sözleşmesi 12
- Emeklilik Sözleşmesinin Kurulması 18
- Emeklilik Sözleşmesi ekleri 19
- Emeklilik sözleşmesinin yürürlüğe girmesi 19
- Teklifin Reddi ve Cayma Hakkı 20
- Grup Emeklilik Sözleşmesi 21
- Grup Emeklilik Sözleşmesinin Yürürlüğe Girmesi 22
- Emeklilik Sözleşmesinin Taraflarının Hak ve Yükümlülükleri ... 23
- 1. Katılımcının Hak ve Yükümlülükleri 23
- Birikimli Hayat Sigorta Sözleşmelerinin Emeklilik
Şirketine Aktarılması 24
- aktarım Talebi 25
- aktarım Hakkı Süresi 26
- aynı Şirketteki birikimli hayat sigortalarının aktarımı 27
- birden fazla şirkette bulunan birikimli hayat
sigortalarının aktarımı 27
- ferdi birikimli hayat sigortasının grup emeklilik
planlarına aktarımı 27
- grup birikimli hayat sigortalarından emeklilik planlarına aktarım 28
- hayat sigortalarında geçen sürenin hesabı 28
- birikim tutarına ilişkin değerlendirme 30
- aktarımda satın alma (iştira) değeri 31
- satın alma hakkını kazanmamış birikimli hayat
sigortalarının aktarımı 31
- borç verme (ikraz) hakkının kullanıldığı durumlarda aktarım .... 32
- aktarım sonrası emekli olma hakkı 32
- birikimli hayat sigortalarında risk primi iadesi ve
aktarımlarda masraf kesintileri 33
- emeklilik planlarında aktarımlara yönelik yapılacak düzenleme .. 33
- aktarım talebi ve sonuçlandırılması 34
- 2. Şirketin hak ve yükümlülükleri 34
- Birikimli Hayat Sigortalarında Emeklilik Sistemine Aktarımda
Kullanılacak Açıklamalar ile Muhtemel Birikim ve Muhtemel
Yıllık gelir Tablolarına İlişkin Genelge ile İlgili Bilgiler 36
Grup Emeklilik Sözleşmelerinde Birikimlerin Başka
Bir Şirkete Aktarımı 41
- Grup Emeklilik Sözleşmelerinde Bireysel Hakların Kullanımı ... 42
- Katkı payının birden fazla fon arasında paylaştırılması 43
■ Emeklilik planı değişikliği 43
■ Şirketin Hak ve Yükümlülükleri 44
■ Emekli Olma ve Emeklilik Seçenekleri 45
■ Yıllık Gelir Sigortası 47
■ Diğer Hükümler 49
Emeklilik Şirketi 51
■ Emeklilik Yatırım Fonuna İlişkin Düzenlemeler 61
■ Denetim ve Bağımsız Dış Denetim 64
■ Bireysel Emeklilik Aracıları 65
B ireysel Emeklilik Aracılığı Yapabilecek Kişiler 66
aracılık sınavı 67
lisans belgesi tanıtım kartı ve sicil kaydı 71
Uyarı, Bireysel Emeklilik aracılığının Durdurulması,
Lisans Belgesinin İptali ve Sicil Kaydının Silinmesi 72
bireysel emeklilik aracılarının çalışma esasları 75
Cezai Hükümler 75
1. İdari Suç ve Cezalar 76
- tekerrür 80
- zamanaşımı 81
- cezanın uygulanması ve sorumlular 81
- 2. Adli Suç ve Cezalar 82
- 3. Kovuşturma Usulü 87
- Diğer Hükümler 88
- Yönetmelikler 88
II- Bireysel Emeklilik Danışma Kurulu 90
III- Emeklilik Gözetim Merkezi 92
IV Vergi Kanunları Yönünden Bireysel Emeklilik 93
- Elde Edilen Gelirlerde istisna Uygulaması 94
- Gelir Vergisi Tevkifat Uygulaması 94
- Elde Edilen Gelirin Yıllık Beyan ile Beyanı 95
- Ödenen Katkı Paylarının Yıllık Beyanname ile
Beyan Edilecek Gelirden İndirimi 95
-Ödenen Katkı Paylarının Ücret Matrahının Tespitinde İndirimi .. 96
- İşverenler Tarafından Ücretliler adına ödenen Katkı
Paylarının Ticari Kazancın Tespitinde İndirimi 97
- Vergi davalarında süre 99
V-Ekler 100
- Bireysel Emeklilik Tasarruf Yatırım Sistemi Kanunu 101
- Bazı Vergi Kanunlarında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ... 122
- Bireysel Emeklilik Sistemi Hakkında Yönetmelik 127
- Bireysel Emeklilik Aracıları Hakkında Yönetmelik 143
- Bireysel Emeklilik Sistemi Hakkında Yönetmelikte Değişiklik
Yapılmasına Dair Yönetmelik 156
- Bireysel Emeklilik Aracıları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik
Yapılmasına Dair Yönetmelik 158
1951 yılında İstanbulda doğdu. Pertevniyal Lisesi ve İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesini bitirdi.
1975 yılında serbest avukatlığa başladı.
1977-1979 yıllarında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesinde doktora çalışmaları yaptı.
1976 yılında Yargı Dergisinde "Ağır Cezalık İşlerde Mecburi Müda-
fiilik Sistemi",
1983 yılında İstanbul Barosu Dergisinde "MK.m.134 Işığı Altında Boşanma Davaları" isimli iki makalesi yayınlandı.
1998-2006 yılları arasında Fortis Emeklilik ve Hayat A.Ş. (eski unvanları Doğan Hayat Sigorta A.Ş. - Doğan Emeklilik A.Ş.) de Hukuk Müşavirliği görevinde bulundu.
Serbest avukatlıkla birlikte 1993 yılından beri Ray Sigora A.Ş.de sözleşmeli avukat olarak görev yapan yazar;
2002 yılından beri İstanbul Mahkemelerinde Mal ve Can Sigortası Davalarında Bilirkişilik görevi de yapmakta olup evli ve iki çocuk babasıdır.
öNSöZ
Toplumları oluşturan bireyler, yaşlılık yıllarında üretici durumdan tüketici duruma geçecek bu nedenle de gelir kaybına uğrayarak ekonomik sıkıntı içine düşeceklerdir.
Bu nedenledir ki bir çok ülke devletlerinde, Sosyal Devlet niteliği gereği olarak bireylerin çalışmaları sırasında elde ettikleri gelirlerden prim adı altında kesintiler yapılarak yaşlılıkları emeklilik adı altında güvenlik altına alınmıştır. Emekliliğin daha fazla ekonomik rahatlık getirmesi, bireylerin kendilerine yeterek önce ailenin diğer bireylerine sonra topluma yük olmayacakları onurlu ve refah içinde bir yaşamı sağlayacak emeklilik geliri elde edilmesi için emeklilik sistemleri geliştirilip uygulamaya konulmuştur.
Bunlardan ilki zorunlu sigorta sistemi ile sağlanan emekliliktir. Bunlardan diğeri de kişinin gönüllü olarak ve geliri ile orantılı bir şekilde gelirinden tasarruf ederek kendi adına yatırıma dönüştürmek sureti ile kazanç hak edeceği Özel Emeklilik sistemi olan Bireysel Emeklilik sistemidir.
Bireysel emeklilik sistemi katılanın gönüllü olarak tasarruf (birikim) yatırımı sistemidir.
Ülkemizde bu sistem hukukumuza 28.03.2001 günü kabul edilen 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu ile girmiştir. Kanun, 07.04.2001 günlü Resmi gazetede yayımlanmış, kanunun 27. maddesi gereği yayımından altı ay sonra yürürlüğe girerek hayata geçirilmiştir.
Bireysel Emeklilik mevzuatının incelenmesinde bireysel emeklilik şirketlerinin ticari şirketler olmalarına rağmen birçok yönleri ile hak ve yetkilerinin İdari Vesayet altında yürütüldüğü görülür.
Bu çalışma ile henüz uygulaması çok yeni olan bu sistemin ana hatları ile kural, kavram ve özelliklerini anlatmaya gayret ettik.
Bireysel Emeklilik Sisteminin Finansal ve Mali işlevine ilişkin kapsam bu çalışmanın dışında bırakılmıştır.
Bu çalışma ile amacım, hukukçu ve bireysel emeklilikle uğraşan uygulamacıların bireysel emeklilik sistemi hukuku ile ilgili ön bilgiye sahip olmalarını sağlamaktır.
Kitabın basımını sağlayan değerli ağabeyim Sn. Necmettin Yılgör′e teşekkür ederim.
İÇİNDEKİLER
1.Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunun
kapsamı 11
- Bireysel Emeklilik Sözleşmesi 12
- Emeklilik Sözleşmesinin Kurulması 18
- Emeklilik Sözleşmesi ekleri 19
- Emeklilik sözleşmesinin yürürlüğe girmesi 19
- Teklifin Reddi ve Cayma Hakkı 20
- Grup Emeklilik Sözleşmesi 21
- Grup Emeklilik Sözleşmesinin Yürürlüğe Girmesi 22
- Emeklilik Sözleşmesinin Taraflarının Hak ve Yükümlülükleri ... 23
- 1. Katılımcının Hak ve Yükümlülükleri 23
- Birikimli Hayat Sigorta Sözleşmelerinin Emeklilik
Şirketine Aktarılması 24
- aktarım Talebi 25
- aktarım Hakkı Süresi 26
- aynı Şirketteki birikimli hayat sigortalarının aktarımı 27
- birden fazla şirkette bulunan birikimli hayat
sigortalarının aktarımı 27
- ferdi birikimli hayat sigortasının grup emeklilik
planlarına aktarımı 27
- grup birikimli hayat sigortalarından emeklilik planlarına aktarım 28
- hayat sigortalarında geçen sürenin hesabı 28
- birikim tutarına ilişkin değerlendirme 30
- aktarımda satın alma (iştira) değeri 31
- satın alma hakkını kazanmamış birikimli hayat
sigortalarının aktarımı 31
- borç verme (ikraz) hakkının kullanıldığı durumlarda aktarım .... 32
- aktarım sonrası emekli olma hakkı 32
- birikimli hayat sigortalarında risk primi iadesi ve
aktarımlarda masraf kesintileri 33
- emeklilik planlarında aktarımlara yönelik yapılacak düzenleme .. 33
- aktarım talebi ve sonuçlandırılması 34
- 2. Şirketin hak ve yükümlülükleri 34
- Birikimli Hayat Sigortalarında Emeklilik Sistemine Aktarımda
Kullanılacak Açıklamalar ile Muhtemel Birikim ve Muhtemel
Yıllık gelir Tablolarına İlişkin Genelge ile İlgili Bilgiler 36
Grup Emeklilik Sözleşmelerinde Birikimlerin Başka
Bir Şirkete Aktarımı 41
- Grup Emeklilik Sözleşmelerinde Bireysel Hakların Kullanımı ... 42
- Katkı payının birden fazla fon arasında paylaştırılması 43
■ Emeklilik planı değişikliği 43
■ Şirketin Hak ve Yükümlülükleri 44
■ Emekli Olma ve Emeklilik Seçenekleri 45
■ Yıllık Gelir Sigortası 47
■ Diğer Hükümler 49
Emeklilik Şirketi 51
■ Emeklilik Yatırım Fonuna İlişkin Düzenlemeler 61
■ Denetim ve Bağımsız Dış Denetim 64
■ Bireysel Emeklilik Aracıları 65
B ireysel Emeklilik Aracılığı Yapabilecek Kişiler 66
aracılık sınavı 67
lisans belgesi tanıtım kartı ve sicil kaydı 71
Uyarı, Bireysel Emeklilik aracılığının Durdurulması,
Lisans Belgesinin İptali ve Sicil Kaydının Silinmesi 72
bireysel emeklilik aracılarının çalışma esasları 75
Cezai Hükümler 75
1. İdari Suç ve Cezalar 76
- tekerrür 80
- zamanaşımı 81
- cezanın uygulanması ve sorumlular 81
- 2. Adli Suç ve Cezalar 82
- 3. Kovuşturma Usulü 87
- Diğer Hükümler 88
- Yönetmelikler 88
II- Bireysel Emeklilik Danışma Kurulu 90
III- Emeklilik Gözetim Merkezi 92
IV Vergi Kanunları Yönünden Bireysel Emeklilik 93
- Elde Edilen Gelirlerde istisna Uygulaması 94
- Gelir Vergisi Tevkifat Uygulaması 94
- Elde Edilen Gelirin Yıllık Beyan ile Beyanı 95
- Ödenen Katkı Paylarının Yıllık Beyanname ile
Beyan Edilecek Gelirden İndirimi 95
-Ödenen Katkı Paylarının Ücret Matrahının Tespitinde İndirimi .. 96
- İşverenler Tarafından Ücretliler adına ödenen Katkı
Paylarının Ticari Kazancın Tespitinde İndirimi 97
- Vergi davalarında süre 99
V-Ekler 100
- Bireysel Emeklilik Tasarruf Yatırım Sistemi Kanunu 101
- Bazı Vergi Kanunlarında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ... 122
- Bireysel Emeklilik Sistemi Hakkında Yönetmelik 127
- Bireysel Emeklilik Aracıları Hakkında Yönetmelik 143
- Bireysel Emeklilik Sistemi Hakkında Yönetmelikte Değişiklik
Yapılmasına Dair Yönetmelik 156
- Bireysel Emeklilik Aracıları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik
Yapılmasına Dair Yönetmelik 158