Danıştay Kararları Işığında Türk Vatandaşlığı Kanununa İlişkin İdari Davalar

ÖNSÖZ

Türk vatandaşlığının kazanılmasına, yitirilmesine ve Türk vatandaşlığının ispatına ilişkin olarak yapılan işlemlerden kaynaklanan dava sayısı bir hayli fazladır. Vatandaşlıkla ilgili işlemler idarî makamlar tarafından yapıldığından davalar da idarî yargı yerlerinde açılmaktadır. Türk Vatandaşlığı Kanununda vatandaşlıkla ilgili işlemlere karşı açılacak idarî davalara ilişkin bazı hükümler bulunmakla beraber bu davalar önemli ölçüde İdarî Yargılama Usulü Kanununda yer alan hükümlerin hâkimiyeti altındadır. Ancak İdarî Yargılama Usulü Kanununda yer alan hükümlerin vatandaşlıkla ilgili davalarda uygulanması bazı sorunları da beraberinde getirmektedir. Gerek bu sorunların çözümünde gerekse Türk Vatandaşlığı Kanununda yer alan hükümlerin uygulanması ve yorumunda Danıştay kararlarının taşıdığı değer tartışmasızdır.

Vatandaşlık, kişi ile devlet arasında hukukî ve siyasî bir bağ oluşturmaktadır. Bu sebeple devletin izlediği ulusal ve uluslararası politikaların yanı sıra yaşanan siyasî gelişmeler de vatandaşlık kanunlarına yansımaktadır. Vatandaşlıkla ilgili işlemlerde idareye verilen takdir yetkisi sayesinde idarenin, yasal düzenlemeler yapılırken öngörülemeyen durumlara ve yaşanan gelişmelere uygun olarak karar alabilmesi; devlet menfaatlerini ve kamu yararını dikkate alarak işlem yapabilmesi sağlanmıştır. Ancak takdir yetkisinm hukuka uygun olarak kullanılıp kullanılmadığının idarî yargı tarafından denetimi özellikle de vatandaşlık hakkmdan mahrumiyete sebebiyet verecek idarî işlemler açısından büyük önem taşımaktadır, idarenin takdir yetkisinin hukukî denetimi üzerinde titizlikle ve ölçülü bir şekilde duran Danıştay tarafından verilen muhtelif kararlara ayrıntılı olarak yer verilmiştir.






Çalışmamızda, öncelikle, idarenin vatandaşlıkla ilgili işlemleri ile bu işlemlerden hangilerine karşı dava açılabileceği üzerinde durulmuş; daha sonra vatandaşlıkla ilgili işlemlere karşı açılan davalarda karşılaşılan idarî yargılama usulü meseleleri açıklanmıştır. Vatandaşlık işlemlerinde tespit davası açılıp açılamayacağı ve bu işlemlerle ilgili tam yargı davaları incelenmiştir. Vatandaşlıkla ilgili işlemlerin yargı denetimi dışında tutulmasına ilişkin geçmiş uygulama ve İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi karşısında bu uygulamanın yerindeliği çalışmamızda incelenen diğer bir konuyu teşkil etmektedir. Vatandaşlıkla ilgili davalarda idarî yargı yolu tüketildikten sonra İnsan Hakları Avrupa Mahkemesine başvurulup vurulamayacağı sorunu doktrin ve İHAM kararları dikkate alınarak çözümlenmeye çalışılmıştır.

Kitabın, faydalı bir eser olmasını temenni ederim.

Kitabın dizgisini titizlikle gerçekleştiren Sayın Berrin Doğrul\′a ve kapak tasarımını yapan Sayın Özlem Kelebek\′e içten teşekkür ederim.

Prof. Dr. Nuray EKŞİ

Şubat 2008, Bostancı


İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ III

KISALTMALAR IX

I. Giriş 1
II. İdarenin Vatandaşlıkla İlgili İşlemleri 5
A. Türk Vatandaşlığının Kazanılmasına İlişkin
İdarî İşlemler 5
1. Valilik ve Konsoloslukların Türk Vatandaşlığının
Kazanılmasına İlişkin İşlemleri 6
a. Valilik ve Konsoloslukların Türk Vatandaşlığının
Yetkili Makam Kararıyla Kazanılmasına İlişkin
İşlemleri 6
b. Valilik ve Konsoloslukların Türk Vatandaşlığının
• Seçme Yoluyla Kazanılmasına İlişkin İşlemleri 8
2. İçişleri Bakanlığının Türk Vatandaşlığının
Kazanılmasına İlişkin İşlemleri 9
a. İçişleri Bakanlığının Evlenme Yoluyla Türk
Vatandaşlığının Kazanılmasına İlişkin İşlemleri 9
b. İçişleri Bakanlığının Yetkili Makam Kararı İle
Türk Vatandaşlığının Kazanılmasına İlişkin
İşlemleri 13
c. İçişleri Bakanlığının Seçme Yoluyla Türk
Vatandaşlığının Kazanılmasına İlişkin
İşlemleri 15







VI

d. İçişleri Bakanlığının Yabancı Devlet
Vatandaşlığım Kazananlara Türk
Vatandaşlığını Muhafaza (Çifte
Vatandaşlık) İzni Vermesi 15
3. Bakanlar Kurulunun Türk Vatandaşlığının
Kazanılmasına İlişkin İşlemleri 17
B. Türk Vatandaşlığının Yitirilmesine İlişkin
İdarî İşlemler 19
1. Valilik ve Konsolosluğun Türk Vatandaşlığının
Yitirilmesine İlişkin İşlemleri 19
2. İçişleri Bakanlığının Türk Vatandaşlığının
Yitirilmesine İlişkin İşlemleri 20
a. İçişleri Bakanlığının Türk Vatandaşlığından
Çıkma İzni Vermesi 20
b. İçişleri Bakanlığının Seçme Yoluyla Türk
Vatandaşlığından Ayrılma Talebine İlişkin
İşlemleri 21
3. Bakanlar Kurulunun Türk Vatandaşlığının
Yitirilmesine İlişkin İşlemleri 22
a. Türk Vatandaşlığına Alınma Kararının
Bakanlar Kurulu Tarafından İptali 22
b. Bakanlar Kurulu Kararıyla Türk Vatandaşlığının
Kaybettirilmesi 24
c. Bakanlar Kurulu Kararıyla Türk
Vatandaşlığından Çıkarma 25
C. Türk Vatandaşlığının İspatına İlişkin İdarî
İşlemler 25


1. Bakanlar Kurulunun Türk Vatandaşlığının İspatına
İlişkin İşlem Yapma Yetkisinin Olmaması 25
2. Türk Vatandaşlığının İspatına İlişkin İçişleri
Bakanlığının İşlemleri 25
III. Türk Vatandaşlığının Kazanılması veya Yitirilmesine
Bağlı Olarak Nüfus Kayıtlarında Yapılan İdarî İşlemler
ve Bu İşlemlere Karşı İdarî Yargı Yoluna Başvurulması 28
IV. Türk Vatandaşlığı Kanununun İdarî Yargılamaya
İlişkin Hükümleri 36
V. İdarî Dava Konusu Yapılabilecek Vatandaşlık
İşlemleri 38
VI. İdarî Dava Konusu Yapılamayacak Vatandaşlık
İşlemleri 49
VII. Türk Vatandaşlığı Kanunu ile İlgili İdarî
Yargılama Meseleleri 51
A. Görevli Mahkeme 51
B. Yetkili Mahkeme 57
C. Husumet 58
D. Dava Açma Ehliyeti 59
E. Dava Açma Süresi 66
F. Yürütmenin Durdurulması 70
G. Vatandaşlıkla İlgili Kararların İdarî Yargıda Denetimi
Sırasında Kişiye Vatandaşlık Kazandıran veya
Vatandaşlığını Yitirmesine Sebep Olan Olayın Vuku
Bulduğu Tarihte Yürürlükte Olan Kanunun
Uygulanması 72

H. Bakanlar Kurulu ve İçişleri Bakanlığının Takdir
Yetkisinin İdarî Yargı Tarafından Denetlenip
Denetlenemeyeceği Meselesi 73
1. Genel Olarak İdarenin Takdir Yetkisi ve Bu Yetkinin
İdarî Yargıda Denetimi 73
2. Türk Vatandaşlığının Yetkili Makam Kararıyla
Kazanılmasında İdarenin Takdir Yetkisi ve Bu
Yetkinin Sınırları 78
3. Danıştay Kararlarında, Vatandaşlıkla İlgili
İşlemlerde İdarenin Takdir Yetkisinin Denetlenme
Ölçütleri 84
I. Vatandaşlıkla İlgili Konulara İlişkin Tam
Yargı Davaları 99
J. Vatandaşlıkla İlgili Konularda İdarî Yargıda Tespit
Davasının Açılıp Açılamayacağı Meselesi 104
VIII.Anayasanm 125. Maddesi ile TVK\′nın 40. Maddesine
Rağmen Vatandaşlıkla İlgili İşlemlere Karşı Anayasa
Düzeni Hakkındaki Kanun Uyarınca Dava Açılmasının
Yasaklanması ve Bugünkü Durum 107
IX. Vatandaşlıkla İlgili Yargı Kararlarına Karşı Avrupa İnsan
Hakları Mahkemesine Başvurulup Vurulmayacağı
Meselesi 110
X. Sonuç 120

EK 403 SAYILI TÜRK VATANDAŞLIĞI KANUNU 125

YARARLANILAN KAYNAKLAR 143

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	60,00 TL.-	60,00 TL.-
  2	30,00 TL.-	60,00 TL.-

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	60,00 TL.-	60,00 TL.-

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	60,00 TL.-	60,00 TL.-
  2	30,00 TL.-	60,00 TL.-
  3	20,00 TL.-	60,00 TL.-
  4	15,00 TL.-	60,00 TL.-
  5	12,00 TL.-	60,00 TL.-
  6	10,00 TL.-	60,00 TL.-

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	60,00 TL.-	60,00 TL.-

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	60,00 TL.-	60,00 TL.-

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	60,00 TL.-	60,00 TL.-

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	60,00 TL.-	60,00 TL.-

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	60,00 TL.-	60,00 TL.-

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	60,00 TL.-	60,00 TL.-

Hafta İçi:
Saat 16:00'ya kadar verilen siparişleriniz aynı gün, özel durumlarda bir sonraki işgününde kargoya verilir.

Saat 16:00'dan sonra vermiş olduğunuz siparişleriniz bir sonraki iş gününde kargoya verilir.

Kitabın stoklarımızda olmaması durumunda kitabın temini yayınevinden, dağıtıcılar kanalı ile yapılacaktır. Gecikme yaşanabilecek durumlarda üyelik bilgilerinizde kayıtlı telefon numaralarınızdan bilgi verilecektir.

Cumartesi ve Pazar Günü verilen Siparişler:
Cumartesi günü verilen siparişleriniz Saat 11:00'e kadar ve Pazar günü verilen siparişleriniz ise bir sonraki iş gününde kargoya verilecektir.

Kargo Teslim Süresi:
Kargo teslim süresi, İstanbul içi ve çevresinde genellikle 1 gündür. İstanbul dışı illerde iki güne çıkabilmektedir. Kargo firmasından kaynaklanan problemlerde bu sürenin uzaması söz konu olacaktır.

Hava koşullarına, yol durumuna ve özel durumlara bağlı olarak teslimat süresi uzamaktadır.

Vedatkitapcilik.com'dan satın aldığınız her ürünü, teslim tarihinden itibaren 7 gün içerisinde ürün hasarlı olmasa dahi hiçbir gerekçe belirtmeksizin- iade edebilirsiniz.

İade için, satın aldığınız ürünün tahrip edilmemiş, kullanılmamış veya tekrar satılabilirliği bozulmamış olması gerekmektedir.

Ambalajı açılmış, kullanılmış ve tahrip edilmiş ürünlerin iadesi kabul edilmemektedir.

Hiçbir gerekçe belirtmeksizin yapabileceğiniz ürün iadesinin, ürünün tarafınıza teslim edildiği hali ile gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Satın aldığınız üründe veya ürün ambalajında herhangi bir bozulma, açılma, kırılma, yırtılma, aksesuarlarında eksiklik ve sair hallerin tespiti halinde ürün iadesi kesinlikle kabul edilmemektedir.

Ürünün faturası gönderilmemişse, eksikse iade kabul edilmez.

İade edilecek ürünlerin mutlaka ürün faturasının orijinali ile birlikte teslimi gerekmektedir.

Gerekçesiz ürün iadesi malın tarafınıza teslimini takip eden 7 günlük süre içerisinde ve yazılı şekilde yapılmalıdır.

İadesi yapılacak ürünler Vedatkitapcilik.com'un çalıştığı kargo şirketleri aracılığı ile tarafımıza ulaştırılmalıdır.

Ürün, paket koruyucu bir ambalaj içerisine yerleştirilmeli ve kargo şirketinin etiketi ürün ambalajının üzerinde bulunmamalıdır.

Ürünün ambalajında meydana gelecek olan deformasyon, ürünün tekrar satılmasını engelleyen durumlar arasında yeralmaktadır.

Yukarıda belirtilen koşulları taşımayan ürün iadeleri kesinlikle kabul edilmemektedir.

Ürün iadesinin yukarıda belirtilen koşullara uygun şekilde gerçekleştirilmesi halinde, iade işlemine konu ürün bedeli en geç 7 iş günü içerisinde iade edilecektir.