Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Türk Ticaret Kanunu Tasarısı Hükümlerine Göre Anonim Şirketin Birleşme,Bölünme Ve Tür Değiştirme Yoluyla Yeniden Yapılanmasında Alacaklının Korunması
Türk Ticaret Kanunu Tasarısı Hükümlerine Göre Anonim Şirketin Birleşme,Bölünme Ve Tür Değiştirme Yoluyla Yeniden Yapılanmasında Alacaklının Korunması
Hülya ÇOŞTAN
Sayfa Sayısı
:
280
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2009
ISBN NO
:
9789755371962
160,00
TL ÖNSÖZ Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk (Ticaret Hukuku) Bölümünde doktora tezi olarak hazırladığım "Anonim Şirketin Birleşme, Bölünme, Tür Değiştirme Yoluyla Yeniden Yapılanmasında Alacaklının Korunması" başlıklı çalışmam, 13.02.2007 tarihinde Prof. Dr. Sabih Arkan, Prof. Dr. Celal Göle, Prof. Dr. Oğuz Kür şal Ünal, Prof. Dr. Asuman Turanboy ve Prof. Dr. İsmail Kırca′ dan oluşan jüri önünde savunularak oybirliği ile kabul edilmiştir. Bu çalışma, jüride bulunan değerli hocalarımın görüşleri de dikkate alınarak gözden geçirilmiş ve kitap olarak yayına sunulmuştur. Jürimde bulunan hocalarıma, değerlendirmeleri için teşekkürlerimi sunuyorum. Tez Danışmanım olarak çalışmamı yakından takip edip destekleyen hocam Prof. Dr. Celal Göle′ye ve tüm akademik çalışmalarımda olduğu gibi bu çalışmamda da desteğini esirgemeyen Doç. Dr. Korkut Özkorkut′a teşekkürlerimi sunmak istiyorum. Burs vermek suretiyle Freiburg Üniversitesi′nde (Albert-Ludwigs-Univeritât-Freiburg) bir yıl süreyle değişim öğrencisi olarak bulunma olanağını sağlayan Landesstiftung Baden-Würtlemberg kurumuna ve Freiburg′da bulunduğum süre içinde tezin danışmanlığını üstlenen Prof. Dr. Uwe Blaurock′a teşekkür etmeyi ayrı bir borç sayıyorum. Sağladıkları burs olanakları ile Hamburg/Max-Planck Enstitüsü′nde araştırma yapma fırsatını veren Enstitü yetkililerine ayrıca teşekkür borçluyum. Tahsis ettikleri burs ile çalışmayı tamamladığım dönemi, Graz Üniversitesi′nde (Karl-Franzens-üniveritât-Graz) geçirme imkânını sunan üniversite yetkililerine de teşekkür ederim. Eksik kalan kitap ve makalelerin tamamlanmasında yardımlarını esirgemeyen değerli meslektaşlarım Dr. Duygu Damar ve Dr. Hayrunissa Özdemir′e, her zaman olduğu gibi bu çalışmamda da emeğini esirgemeyen sevgili arkadaşım Dilek Karayaz Yiğit′e, tashihleri dikkat ve özveriyle gerçekleştiren Çiğdem Güner′e içten teşekkürler. Değerli meslektaşlarım Yrd. Doç. Dr. Nesibe Kurt Konca′ya, Dr. Aysel Koç′a, ve Yrd. Doç. Dr. Dilber Ulaş′a ayrıca teşekkürler, doktora tezi yazmanın verdiği yükü benimle birlikte yüklendikleri için. Son olarak ilgiyi, sevgiyi ve emeği bir an bile olsun esirgemeyen anneme, babama, canım Hale′me. bu çalışmanın başından sonuna yaşanan anları benimle paylaşan ve destek olan dostlarıma bu vesileyle şükranlarımı sunabilmekten büyük zevk duyduğumu özellikle belirtmek istiyorum. Çalışmanın faydalı olması dileğiyle... Hülya ÇOŞTAN Ankara, 2009 GİRİŞ I. KONUNUN TAKDİMİ Birleşme, bölünme ve tür değiştirmeye ilişkin düzenlemelerde amaç, bir taraftan yeniden yapılanmaların1 kolaylaştırılması diğer taraftan ortakların, alacaklıların, özel hak sahiplerinin2 ve çalışanların korunmasıdır. Bu nedenle yeniden yapılanmayı düzenleyen hükümler, şirket ile anılan kişilerin menfaatleri arasındaki dengelerin sağlanmasına yönelik tercihleri yansıtmaktadır. Ticaret Hukuku, bilhassa şirketler hukuku alanında düzenleme getiren pek çok kuralın gerekçesi incelendiğinde, alacaklının korunması amacının vurgulandığı dikkati çekmektedir. Türk Ticaret Kanunu Tasarısı′nın3 yeniden yapılanmaya ilişkin pek çok maddesinin gerekçesinde de bu husus açıkça görülmektedir. Özellikle alacaklının korunması başlığı altında yer almayan birçok maddenin alacaklının korunması amacıyla da öngörüldüğünün belirtilmiş olması, şirketler hukukunda ve buna paralel olarak yeniden yapılanmayı düzenleyen hükümlerde alacaklının korunmasına yüklenen anlamın belirlenmesi ve koruma yöntemlerinin incelenmesi ihtiyacını hissettirmiştir. Bu nedenle çalışma konusu olarak anonim şirketin yeniden yapılanmasında alacaklının korunması seçilmiştir. Anonim şirket alacaklısı, bireysel ve kurumsal koruma vasıtaları ile çift yönlü olarak korunmaktadır4. Birseysel ve kurumsal koruma arasındaki fark, koruma mekanizmasının işletilmesinin alacaklının talebine bağlı olup olmamasından kaynaklanmaktadır. Alacaklının kurumsal yolla korunması, emredici hükümler vasıtasıyla sağlanan koruma olarak kendini göstermektedir. Alacaklının bireysel olarak korunmasında ise alacaklının kendisine tanınan hakları kullanması söz konusudur. Anonim şirketin malvarlığı ile sorumlu olması nedeniyle şirketin sermayesinin korunmasına5 yönelik düzenlemeler, alacaklının kurumsal yolla korunmasının araçları olarak karşımıza çıkmaktadır. Malvarlığının korunmasının bu şekilde nitelendirilmesi ise alacaklı kavramının kapsamını genişletmektedir. Şöyle ki söz konusu korumanın muhatabı, hem mevcut alacaklılar hem de gelecekte alacaklı olması muhtemel kişilerdir. Bir başka ifadeyle şirketin malvarlığının korunması suretiyle korunan alacaklılar, şirketin mevcut ve potansiyel alacaklılarıdır. Bilindiği gibi yeniden yapılanma; yeni bir şirketin kurulması, sermayenin artırılması, sermayenin azaltılması, malvarlığı yapısının değişmesi, anonim şirketin başka türde bir şirket olarak yeniden yapılanması veya başka türde bir şirketin anonim şirket olarak yeniden yapılanması gibi pek çok değişikliği de beraberinde getirmektedir. Bu nedenle anonim şirketin yeniden yapılanmasında, anonim şirketler hukukunun genel hükümlerinde sermayenin korunması amacıyla öngörülmüş kurallar ile anonim şirketin yeniden yapılanmasını düzenleyen kurallar birlikte değerlendirilmelidir. Böylece yeniden yapılanmada anonim şirketin alacaklısının kurumsal yolla korunmasının yeterli bir şekilde sağlanıp sağlanamadığı belirlenmelidir. Buradan hareketle ilk olarak yeniden yapılanmaya taraf olarak katılabilecekleri düzenleyen hükümler incelenmelidir. Alacaklılara karşı sorumluluğu düzenleyen kurallar ile malvarlığının korunmasına yönelik kuralların şirket türlerine göre farklılaşması nedeniyle anonim şirketin yeniden yapılanmasına hangi şirket türlerinin taraf olarak katılabileceği, sermayenin korunması bakımından önem arz etmektedir. Anonim şirketin kuruluşunda ve sermaye artırımında, alacaklının kurumsal yolla korunmasına yönelik vasıtalardan birisi de yönetim kurulunun beyan yükümüne ve sermayenin denetimine ilişkin düzenlemelerdir. Yeniden yapılanmayı düzenleyen hükümlerde bir taraftan kural olarak kuruluş hükümlerine atıf yapılmış, diğer taraftan yeniden yapılanmada yönetim kurulunun beyan yükümü ve yeniden yapılanmanın denetimi ayrıca düzenlenmiştir. Bu durum yeniden yapılanma raporunun ve yeniden yapılanmanın denetiminin işlevinin ne olduğu, malvarlığının dolayısıyla alacaklının korunması amacını taşıyıp taşımadığı sorusunu beraberinde getirmektedir. Bu bağlamda yeniden yapılanma nedeniyle söz konusu olabilecek sermaye artırımı ve sermaye azaltımlarında şirketin malvarlığının ne şekilde korunacağı meselesi de alacaklının kurumsal yolla korunması kapsamında irdelenmesi gereken konular olarak kendini göstermektedir. Kurumsal yolla koruma başlığı altında değerlendirilmesi gereken bir diğer konu ise, tasfiye halindeki şirketlerin birleşmeye katılmasını ve sermaye kaybı veya borca batıklık durumunda bulunan şirketlerin birleşmeye katılmasını düzenleyen kuralların malvarlığının korunmasına yönelik hükümleridir. Yeniden yapılanmayı düzenleyen hükümlerde, alacaklının kurumsal yolla korunmasına yönelik vasıtalar yanında şirketin mevcut alacaklılarına talepte bulunma hakkı tanıyan düzenlemelere de yer verilmiştir. Bu düzenlemelerin asıl amacı, mevcut alacaklının şirkete karşı haiz olduğu alacak hakkının korunmasıdır. Bu nedenle bireysel korumanın en tipik özelliği, mevcut alacaklıların talebine bağlı olarak işlerlik kazanmasıdır. TTK Tasarısı′nda bireysel koruma vasıtları yeniden yapılanmanın türüne göre farklılaştırılmıştır. Buna göre birleşme ve bölünmede teminat talep etme hakkı; birleşme, bölünme ve tür değiştirmede ortakların devam eden kişisel sorumluluğu; bölünmede bölünmeye katılanların ikinci dereceden sorumluluğu ve üç yeniden yapılanma türü için de geçerli olan sorumluluk davası açma hakkı bireysel korumanın araçları olarak şekillendirilmiştir. Alacaklının yeterli derecede korunup korunmadığı hakkında yargıya varılabilmesi için yeniden yapılanmaya ilişkin hükümler çerçevesinde öngörülmüş olan kurumsal ve bireysel koruma vasıtaları birlikte değerlendirilmelidir. Böylece TTK Tasansı′nın yeniden yapılanmayı düzenleyen hükümlerinde, şirket ile alacaklıların menfaatleri arasındaki dengenin ne şekilde kurulduğu belirlenmelidir. Zira yeniden yapılanmaların kolaylaştırılması amacının ön plana çıkarılması alacaklıların yetersiz bir şekilde korunmasına yol açabilecek, alacaklının korunmasının abartılması ise TTK Tasarısı hükümlerine göre yeniden yapılanmaların uygulamada işlerlik kazanmasına engel teşkil edebilecektir. II. KONUNUN SINIRLANDIRILMASI ve İNCELEME YÖNTEMİ Çalışma konumuz anonim şirketin Ticaret Hukuku kuralları çerçevesinde birleşme, bölünme ve tür değiştirme yoluyla yeniden yapılanmasında alacaklının korunması ile sınırlandırılmıştır. Türk Ticaret Hukukunda önemli bir kodifikasyonun gündemde olması nedeniyle TTK Tasarısı′nın konuyla ilgili hükümleri esas alınmıştır. İcra ve İflas Hukuku′nun şirketlerin yeniden yapılandırılmasına ilişkin düzenlemeleri ile Vergi Hukukunun ilgili hükümleri inceleme dışında bırakılmıştır. ıı TTK Tasarısı′nın yeniden yapılanmayı düzenleyen hükümleri isviçre′nin Birleşme, Bölünme, Tür Değiştirme ve Malvarlığı Devrine İlişkin Federal Kanunu′ndan6 yararlanılarak hazırlanmıştır7. Bu nedenle aşağıda TTK Tasarısı yanında Birleşme Kanunu′nun ve bu Kanuna ilişkin Öntasan′nın8 ilgili maddeleri de ayrıntılı olarak değerlendirilecektir. Bu çerçevede Birleşme Kanunu′nun yasalaşması sürecindeki tartışmalara ve bu Kanundaki düzenlemelere ilişkin olarak öğretide ileri sürülen görüşlere yer verilecektir. Böylelikle yeniden yapılanmaya ilişkin düzenlemelerin hangi ihtiyaçlara karşılık olarak ortaya çıktığı belirlenecek ve bu düzenlemelerin amaca uygun olup olmadığı değerlendirilmeye çalışılacaktır. Birleşme Kanunu′nda9 ve TTK Tasarısı′nın yenidenyapılanmaya ilişkin hükümlerinde10, esas itibariyle 78/855/EEC sayılı Birleşme ve 82/891/EEC sayılı12 Bölünme Yönergeleri′nin uyarlanması amaçlanmıştır. Bu nedenle aşağıda gerekli olduğu ölçüde, bu Yönergelerin ilgili hükümleri üzerinde de durulacaktır. Alman Hukukunun konuyla ilgili hükümlerinin TTK Tasarısı′nın dolaylı kaynaklarından olması nedeniyle13 Alman Tür Değiştirme Kanunu′nda14 yer alan düzenlemeler de yeri geldikçe incelenecektir. Böylelikle TTK Tasarısı′mn yeniden yapılanmaya ilişkin hükümlerinde, Avrupa Birliği Yönergelerinin uyarlaması hedefinin ne ölçüde gerçekleştiği ve alternatif düzenlemelerin mümkün olup olmadığı değerlendirilecektir. TTK Tasarısı′nda anonim şirketin yeniden yapılanmasını düzenleyen kurallara, Tasarının ticaret şirketlerine ilişkin genel hükümler kısmında yer verilmiştir. Yeniden yapılanmaya ilişkin bu kurallarda açıkça düzenlenmemiş olan hususlarda ve açık bir istisnanın öngörülmediği hallerde, yeniden yapılanmayı düzenleyen kurallar ile anonim şirketler hukukunu düzenleyen kuralların birlikte uygulanması gerekmektedir. Bu nedenle aşağıda TTK Tasarısı′nın anonim şirketlere ilişkin düzenlemeleri de konuyla ilgili oldukları ölçüde incelenecektir. Birinci bölümünde ilk olarak alacaklının korunmasının şirketler hukukundaki yeri ele alınacaktır. Yeniden yapılanan anonim şirketin alacaklılarının korunması, esas itibariyle anonim şirketler hukukunda alacaklının korunması konusunun alt başlığını teşkil etmektedir. Anonim şirketler hukukunda, alacaklının korunmasına dayanak teşkil eden esasların yeniden yapılanmada da geçerli olması nedeniyle çalışmamızın birinci bölümünde alacaklıların korunmasına ilişkin esaslara yer verilecektir. Bu bölümde ele alınacak bir diğer başlık ise çalışmanın diğer bölümlerine dayanak teşkil edecek olan, alacaklının bireysel ve kurumsal yolla korunması ayrımıdır. Bu başlık altında söz konusu koruma mekanizmalarının dayandığı esaslar ve koruma vasıtaları tespit edilecektir. Bu sınıflandırmaya uygun olarak da ikinci bölüm alacaklının kurumsal yolla korunması vasıtalarına, takip eden bölümler ise alacaklının bireysel yolla korunması vasıtalarına ayrılacaktır. TTT Tasarısında ortakların korunması ve alacaklıların korunması gibi konularda esas itibariyle birleşme başlığı altında düzenleme öngörülmüş, bölünme ve tür değiştirmeye ilişkin hükümlerde ise, farklılık arz eden hususlar dışında, genellikle birleşme hükümlerine atıfta bulunulmuştur. Bu nedenle aşağıda birleşmede alacaklının korunmasına yönelik düzenlemeler esas alınarak açıklama yapılacak olup, bölünme ve tür değiştirmede özel olarak hükme bağlanmış konular ayrı bir başlık altında değerlendirilecektir. Birleşme, bölünme ve tür değiştirmede bireysel koruma araçlarının aynı olmaması nedeniyle, incelenen koruma vasıtasının hangi yeniden yapılanmalarda geçerli olduğu bölüm başlıklarında da vurgulanacaktır. Çalışmamızın ikinci bölümünün konusu, yeniden yapılanmada alacaklının kurumsal yolla korunmasıdır. Bu bölümde TTK Tasarısı′nın yeniden yapılanmaya ilişkin kurallarında alacaklının korunması başlığı altında düzenlenmemiş olan, ancak sermayenin korunması vasıtasıyla alacaklının da korunması amacına hizmet eden düzenlemeler üzerinde durulacaktır15. Bu bağlamda yeniden yapılanmada kuruluşu, sermaye artırımını, sermaye azaltımını, borca batıklık veya sermaye kaybında birleşme ile tasfiye halindeki şirketlerin birleşmeye katılmasını düzenleyen hükümler değerlendirilecektir. Bu hükümler alacaklının kurumsal yolla korunması ile kesiştikleri ölçüde mercek altına alınacaktır. Üçüncü bölümün başlığı, alacaklının birleşme ve bölünmede teminat vasıtasıyla korunmasıdır. Alacaklının bireysel yolla korunmasının araçlarının ortak kavramları olan alacak ve alacaklı gibi temel kavramlar bu bölümde incelenecektir. Dolayısıyla söz konusu hususlara yönelik açıklamalar, bu bölümün nispeten geniş incelenmesine yol açacak olmakla birlikte, bu açıklamalar kural olarak kişisel sorumluluğun devamını, bölünmeye katılan şirketlerin ikinci dereceden sorumluluğunu ve sorumluluk davasını düzenleyen hükümler bakımından da belirleyici olacaktır. Dördüncü bölüm her üç yeniden yapılanma modelinde de geçerli kılınan ortakların kişisel sorumluluklarının devamına ilişkin düzenlemelere ayrılacaktır. Beşinci bölümde ise, bölünmenin diğer yeniden yapılanma modellerine nazaran taşıdığı ek risklerin telafisi amacıyla öngörülmüş olan bölünmeye katılanların ikinci dereceden sorumluluğu vasıtasıyla bireysel korumaya yer verilecektir. Son bölümde ise alacaklının hem bireysel hem de kurumsal yolla korunmasının aracı olan sorumluluk davası incelenecektir. Böylece alacaklının korunmasına yönelik olarak önceki bölümlerde açıklanacak olan bireysel ve kurumsal koruma mekanizmalarının işleyiş sürecindeki aksaklıkların, sorumluluk davası vasıtasıyla telafi edilip edilemeyeceği sorgulanacaktır. Sonuç kısmında ise TTK Tasarısı′nın birleşme, bölünme ve tür değiştirmede alacaklının korunması amacıyla öngörülen hükümlerinin isabetli olup olmadığı değerlendirilecektir. Bu çerçevede TTK Tasarısı′nın yeniden yapılanmayı düzenleyen hükümlerinde alacaklının korunması ve anonim şirketin yeniden yapılanmasının kolaylaştırılmasındaki amaçları arasında dengenin sağlanıp sağlanamadığı belirlenecektir. İÇİNDEKİLER TÜRK TİCARET KANUNU TASARISI HÜKÜMLERİNE GÖRE ANONİM ŞİRKETLERİN BİRLEŞME, BÖLÜNME ve TÜR DEĞİŞTİRME YOLUYLA YENİDEN YAPILANMASINDA ALACAKLININ KORUNMASI KISALTMALAR XXV BİBLİYOGRAFYA XXIX GİRİŞ I. KONUNUN TAKDİMİ 1 II. KONUNUN SINIRLANDIRILMASI ve İNCELEME YÖNTEMİ 4 II. BİRİNCİ BOLUM ALACAKLININ KORUNMASI ALACAKLININ KORUNMASININ ZORUNLU OLMASI 9 1. Borçlar Hukukunda 9 2. Şirketler Hukukunda 9 A. Borçlunun İfa Etmeme Riskini Alacaklının Taşıması 9 B. Koruma Vasıtaları 10 a) Emredici Hükümler Vasıtasıyla Koruma 1 1 b) Doğrudan Tanınan Haklar Vasıtasıyla Koruma 11 ANONİM ŞİRKETLER HUKUKUNDA ALACAKLININ KORUNMASI 1 1 1. Hukukî Prensip Olarak Alacaklının Korunması 12 2. Alacaklının Korunmasının Dayandığı Esaslar 13 A. Şirket Alacaklılarının Eşitliği 13 B. Şirketin Alacaklısının Ortaklar Karşısında Öncelikli Olması 13 C. Sınırlı Sayı İlkesi 14 D. Şirketin Hak ve Fiil Ehliyeti 15 a) Hak Ehliyeti 15 b) Temsil Yetkisinin Sınırlarının Kanunen Belirlenmiş Olması 16 E. Sermayenin Korunması 17 a) Sermayenin Korunması ve Alacaklının Korunması Arasındaki İlişki 17 b) Hukukî Prensip Niteliği 18 F. Aleniyet 19 a) Sorumluluk ve Aleniyeti Düzenleyen Hükümler Arasındaki İlişki 19 b) Ticaret Sicili Vasıtasıyla Aleniyet 20 c) Şirket Hesaplarının Aleniyeti 22 3. Alacaklının Korunmasına İlişkin Düzenlemeler 22 III. YENİDEN YAPILANAN ANONİM ŞİRKETİN ALACAKLILARININ BİREYSEL ve KURUMSAL YOLLA KORUNMASI 23 1. Alacaklının Korunmasını Gerekli Kılan Sebepler 23 2. Alacaklının Sermayenin Korunmasına İlişkin Hükümler ve Yeniden Yapılanmayı Düzenleyen Kurallar Vasıtasıyla Korunması 24 3. Bireysel ve Kurumsal Yolla Koruma Ayrımı 25 A. Bireysel Koruma 26 B. Kurumsal Koruma 27 a) Şekli Kurumsal Koruma 28 b) Maddi Kurumsal Koruma 29 İKİNCİ BÖLÜM BİRLEŞME, BÖLÜNME ve TÜR DEĞİŞTİRMEDE ALACAKLININ KURUMSAL OLARAK KORUNMASI I. SINIRLI SAYI İLKESİ 31 1. Yeniden Yapılanma Türlerinin ve Yeniden Yapılanmaya Taraf Olarak Katılabileceklerin Sınırlı Sayı İlkesine Göre Belirlenmesi 3 1 l) Bölünmede 55 m) Tür Değiştirmede 55 n) TTK Tasarısı m. 142/f. 2, m. 143, m. 163/f. 2, m. 164 ve m. 184/f. 1 Arasında Paralellik Sağlanmasının Zorunlu Olması 55 b) İsviçre Birleşme Kanunu′nda 56 c) Olması Gereken Hukuk Bakımından Çözüm Önerisi 56 d) TTK Tasarısı′na Göre Uygulanmaması Gereken Aynî Sermaye Hükümleri 57 IV. YENİDEN YAPILANMA RAPORU, YENİDEN YAPILANMANIN DENETLENMESİ ve AYNà SERMAYE DENETİMİ 60 1. Kuruluştaki Beyan ve Denetim Yükümleri İle Yeniden Yapılanmadaki Rapor ve Denetim Yükümleri Arasındaki İlişki 60 2. Kurucular Beyanı ve İşlem Denetçisi Raporu 61 A. Alacaklının Korunması Amacı 61 B. Kurucular Beyanı ve İşlem Denetçisi Raporunun İçeriği 62 a) Kurucular Beyanı 62 b) İşlem Denetçisi Raporu 64 3. Yeniden Yapılanma Raporu ve Yeniden Yapılanmanın Denetimi 65 A. TTK Tasarısı′nda ve Birleşme Kanunu′nda 65 a) Yeniden Yapılanma Raporunun ve Yeniden Yapılanmanın Denetiminin Alacaklının Korunması Amacını da Taşıması 65 k) Öğretideki Görüşler 65 l) Değerlendirme 68 b) Yeniden Yapılanma Raporu 70 c) Yeniden Yapılanmanın Denetimi 71 ee) Denetimin Konusu 71 ff) Denetimin İçeriği 73 cba) Denetimin İçeriğinin Denetim Raporunun İçeriği ile Sınırlı Olduğu Görüşü 75 jjjjjjjjjjjjj) Denetimin İçeriğinin Denetim Raporunun İçeriği ile Sınırlı Olmadığı Görüşü 76 kkkkkkkkkkkkk) Değerlendirme 78 B. Avrupa Birliği Yönergelerinde ve Alman Hukukunda 80 a) Birleşme ve Bölünme Yönergelerinde 81 b) Alman Hukukunda 8 1 4. Yeniden Yapılanmada Aynî Sermaye Denetimi 83 A. TTK Tasarısı′nda ve Birleşme Kanunu′nda 83 a) Birleşmede 83 b) Bölünmede 84 u) Kısmen Bölünen Şirkette 84 v) Devralan veya Yeni Kurulan Şirketlerde 87 c) Tür Değiştirmede 87 d) Değerlendirme ye TTK Tasarısı′nın Değiştirilmesi Önerisi 88 B. Avrupa Birliği Yönergelerinde ve Alman Hukukunda 89 a) Birleşme, Bölünme ve Sermayenin Korunması Yönergelerinde 89 k) Birleşme Yönergesinde 89 l) Bölünme Yönergesinde 90 m) Tür Değiştirme Bakımından Sermayenin Korunmasına İlişkin Yönergede 91 n) TTK Tasarısı ile Karşılaştırma 9 1 b) Alman Hukukunda 92 ba) Birleşmede Aynî Sermayenin Denetimi 93 ccccccccc) Kuruluş Hükümlerinin Uygulanması 93 ddddddddd) Sermaye Şirketlerinin Devreden Olarak Katıldığı Birleşmelerde Kuruluş Raporu Düzenlenmesinden ve Kuruluşun Denetlenmesinden Muafiyet 93 bb) Bölünmede Aynî Sermayenin Genel Hükümlere Göre Tekrar Denetlenmesi Zorunluluğu 94 XIII V. VI. be) Tür Değiştirmede Aynî Sermayenin Genel Hükümlere Göre Tekrar Denetlenmesi Zorunluluğu 95 5. Yeniden Yapılanma Raporu ve Yeniden Yapılanmanın Denetiminden Muafiyet 97 A. Küçük Ölçekli Şirketlerde 97 a) Yeniden Yapılanma Raporu ve Yeniden Yapılanmanın Denetimi Yükümleri ile İnceleme Hakkının Kullanılmasından Tüm Ortakların Onayı ile Vazgeçilebi 1 mesi 97 b) Muafiyetlerin Birleşme/Bölünme Yönergelerine Uygun Olmaması 99 c) Muafiyetlerin Alacaklılara Etkisi 99 d) Muafiyet Halinde Aynî Sermayeye İlişkin Genel Hükümlerin Uygulanmaması Sorunu 100 B. Sermaye Şirketlerinin Kolaylaştırılmış Usulde Birleşmesinde 101 a) Kolaylaştırılmış Usulde Birleşmenin Şartları ve Muafiyetler 102 b) Muafiyetlerin Alacaklıların Korunmasına Etkisi ve Aynî Sermayeye İlişkin Genel Hükümlerin Uygulanmaması Sorunu 103 DEVRALMA YOLUYLA BİRLEŞME ve BÖLÜNME HÜKÜMLERİNE GÖRE ARTIRILABİLECEK SERMAYE MİKTARININ BELİRLENMESİ 105 1. Birleşme ve Bölünme Nedeniyle Yapılacak Sermaye Artırımına İlişkin Düzenlemeler 105 2. Sermaye Artırımı ve Alacaklının Korunması Arasındaki İlişki 106 3. Sermaye Artırım Miktarı 108 KISMİ BÖLÜNMEDE DEVREDEN ŞİRKETİN SERMAYESİNİN AZALTILMASI 110 1. Sermaye Azaltımı ile Alacaklının Korunması Arasındaki İlişki 110 2. Genel Hükümlere Göre Sermayenin Azaltılması 110 A. Azaltım Kararı 110 B. Alacaklılara Çağrı ve Alacaklının Teminat Talep Etme Hakkı 111 C. Kararların Yerine Getirilmesi 1 11 XIV 3. Bölünme Nedeniyle Sermayenin Azaltılması 112 A. Uygulanmaması Gereken Genel Hükümler 112 a) TTK Tasarısı m. 162′ye Göre 112 b) TTK Tasarısı m. 162′nin Değiştirilmesi Gerekliliği 113 B. Azaltım Miktarı 115 VII. TASFİYE HALİNDEKİ ŞİRKETLERİN BİRLEŞMEYE KATILMASI 116 1. Malvarlığının Dağıtımına Başlanmamış Olması 118 2. Fesih Kararının Geriye Alınması ve Federal Mahkemenin BGE 123 III 473 Sayılı Kararı 118 VIII. SERMAYENİN KAYBI veya BORCA BATIKLIK HALLERİNDE BİRLEŞME 119 1. Sermayenin Kaybı veya Borca Batıklık Durumundaki Şirketin Birleşmeye Katılması ile Alacaklının Korunması Arasındaki İlişki 119 2. Birleşmeye Katılan Diğer Şirketin, Sermaye Kaybı veya Borca Batıklığı Karşılayacak Tutarda Özkaynağa Sahip Olması Koşulu 121 3. Sermayenin Kaybı, Borca Batıklığın Belirlenmesi 121 A. TTK Tasarısı m. 139 ve 376′nın Birlikte Uygulanması 121 B. TTK Tasarısı m. 376′ya Göre Sermaye Kaybı, Borca Batıklık 122 C. TTK Tasarısı m.l39/f. 1 ile m. 376/f. 3 Arasındaki İlişki 123 4. İşlem Denetçisi Tarafından Rapor Hazırlanması 124 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM BİRLEŞME ve BÖLÜNMEDE ALACAKLININ TEMİNAT VASITASIYLA BİREYSEL OLARAK KORUNMASI I. BİRLEŞME ve BÖLÜNMEDE TEMİNAT VASITASIYLA SAĞLANAN KORUMANIN İŞLEVİ 125 1. Birleşmede 125 2. Bölünmede 127 II. HAK SAHİBİ ALACAKLILAR 127 1. Birleşme ve Bölünmeye Katılan Tüm Şirketlerin Alacaklıları 127 XV A. Devreden ve Devralan Şirketlerin Alacaklıları Arasında Ayrım Yapılmamış Olması 127 B. Alacaklı Statüsünün Belirlenmesi 129 2. Talebin Türü 130 A. Kanundan veya Sözleşmeden Doğan Talepler 130 B. Aynî Talepler 131 3. Teminat Vasıtasıyla Korunmaya Elverişli Talepler 133 A. Talebin Doğmuş Olmasının Yeterli Sayılması 133 a) Birleşmede 133 b) Bölünmede 135 c) Birleşme ve Bölünmenin Tescili ile İlânı Arasında Doğan Talepler 135 B. Sözleşmeden Doğan Talepler 137 a) Edim Yükümleri 137 b) Yan Yükümler 138 c) Birleşme ve Bölünme Öncesinde Yapılan İcap 139 d) Geciktirici veya Bozucu Şartın Teminat İstemine Engel Olmaması 139 e) Sürekli Borç İlişkilerinden Doğan Kısmî Talepler 141 C. Kanundan Doğan Talepler 142 D. Ayrılma ve Denkleştirme Akçeleri İçin Teminat İstenememesi 145 E. Birleşmeye Katılan Şirketin Borcu İçin Teminat Vermiş Olan Üçüncü Kişinin Rücu Talebi 146 a) Birleşmenin Teminat Sözleşmesinin Geçerliliğini Etkilememesi 146 b) Üçüncü Kişi Tarafından Gösterilen Kefaletin Geçerliliği Sorunu 148 4. İfası Talep Edilebilir Alacaklar İçin Teminat İstenememesi 149 A. Teminat Konusu Alacağın Muacceliyeti 149 a) Muacceliyetin Seçim Hakkının Konusunu Oluşturması 150 b) Alacağın Teminatın İstenebileceği Süre İçerisinde Muaccel Hale Gelmesinin Teminat İstemine Etkisi 150 XVI ba) Birleşmede 150 ccccccccc) Teminat İstemi ile Teminat Yükümünün Doğduğu Anın ve Muacceliyetinin Tespiti 151 ddddddddd) Teminatların TTK Tasarısı m. 157/f. l′deki Sürenin Dolmasından Sonra Verilmesi 152 bb) Bölünmede 153 B. Alacağa Yönelik Defi ve İtirazlar 153 C. Şirketin Müteselsil Borçlu veya Müteselsil Kefil Olarak Katıldığı Hukukî İlişkilerden Doğan Alacakların Teminata Bağlanması 153 5. Çekişmeli Alacaklar İçin Teminat İstenebilmesi 155 111. İFANIN TEHLİKEYE DÜŞMESİ KOŞULU 156 1. Şirketin İfanın Tehlikeye Düşmediğini İspat Edememiş Olması 156 A. İspat Yükünün Şirkete Düşmesi 156 B. İşlem Denetçisi Raporu İle İspat 158 C. İfanın Tehlikeye Düşmesi Koşulunun Açıklanmamış Olması 159 2. İfanın Tehlikeye Düşmesi 160 A. Tehlike Sebeplerinin Belirlenmesi Gerekli′iği 160 B. Tehlikenin Türü 161 a) Sermaye Azaltımında Soyut Tehlikenin Geçerli Olması 161 b) Birleşme ve Bölünmede Somut Tehlikenin Geçerli Olması 162 C. Borçlunun İfa Gücü 164 a) İfa Gücünün Tespiti 164 b) Nakdî Edim, Aynî Edim ve Hizmet Edimlerinin İfasının Tehlikeye Düşmesi 166 c) Borçlunun İfa Arzusu 167 D. Birleşmeden Kaynaklanabilecek Tehlikeler 168 a) Malî Açıdan Zayıf Bir Şirketin Birleşmeye Katılması 168 b) Alacaklı Çevresinin Genişlemesi 169 c) Şirketin Türünün Değişmesi 169 XVII IV. d) İtibarî Sermaye Miktarının Azalması 170 e) Ayrılma Akçesi, Denkleştirme Akçesi ve TTK Tasarısı m. 157 Uyarınca Verilecek Teminatlar 172 ea) Ayrılma Akçesi 173 eaa) Seçme Hakkı Niteliğindeki Ayrılma Akçesi (TTK Tasarısı m. 141/f. 1) 174 i) Alacaklının Korunması ile İlişkisi 174 ii) Hakkın Kullanılabileceği Süre 175 iii) Şirketin Kendi Paylarını İktisabına İlişkin Sınırlar 176 eab) Zorunlu Ayrılma Akçesi (TTK Tasarısı m. 141/f. 2) 179 eb) Denkleştirme Akçesi 180 aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa) TTK Tasarısı m. 140/f. 2′ye Göre 180 bbbbbbbbbbbbbbbbbbbbb) TTK Tasarısı m. 19l′e Göre 181 ec) TTK Tasarısı m. 157′ye Göre Gösterilmesi Gereken Teminatlar 183 f) Faaliyet Gösterilen Piyasanın Değişmesi 185 E. Bölünmeden Kaynaklanabilecek Tehlikeler 185 F. Borç İlişkisinden Kaynaklanabilecek Tehlikeler 187 a) Alacağın Şirket İçin Önemli Sayılmasının Somut Tehlike Teşkil Etmemesi 187 b) Vadesi Aynı Olan Alacakların İfasının Tehlikeye Düşmesi 187 G. Birleşme ve Bölünme ile İfanın Tehlikeye Düşmesi Arasındaki Nedensellik Bağı 187 TEMİNAT TALEP ETME HAKKININ KULLANILMASI 188 1. Birleşmede 188 A. Birleşme Kararlarının Tescili ve Birleşmenin Hukukî Geçerlilik Kazanması 188 B. TTK Tasarısı m. 154′e Göre Birleşme Kararının İlânının Anlamı 190 C. Teminat Talep Etme Hakkının İlânı 192 a) İlânların Yapılacağı Zaman 192 aa) TTK Tasarısı′nda Hüküm Bulunmaması 192 XVIII l) İlânın Birleşmenin Hukukî Geçerlilik Kazanmasından Sonra Yapılması Görüşü 192 m) İlânın Birleşmenin Hukukî Geçerlilik Kazanmasından Önce Yapılması Görüşü 195 n) TTK Tasarısı m. 152/f. 2 Uyarınca İlânların Yapılması Gereken Zamana İlişkin Öneri 195 b) İlânın Şekli ve İçeriği 197 c) İlân Yükümünün Kalkması 199 D. Teminat İsteminin İleri Sürülmesi 201 a) İstemin 3 Aylık Hak Düşürücü Süre İçerisinde İleri Sürülmesi 201 b) Teminat İsteminin Şekli ve İçeriği 203 2. Bölünmede 204 V. ALACAKLARIN TEMİNATA BAĞLANMASI 206 1. Teminat Borçlusu 206 A. Birleşmede 206 B. Bölünmede 207 2. Teminat Gösterilmesi Yerine Borcun İfası 208 3. Teminatın Türü ve Teminat Miktarının Sınırlandırılması 209 4. Borçlunun Teminat Göstermekten Kaçınması 211 VI. TEMİNATIN İADESİ 212 VII. ALACAKLININ İNCELEME HAKKİ 212 1. Finansal Tabloları, Faaliyet Raporunu ve Denetçi Görüşünü İnceleme Hakkı 212 2. Birleşme Belgelerini İnceleme Hakkı 214 A. İnceleme Hakkının Konusu 214 B. İnceleme Hakkının Amacı 216 C. Küçük Ölçekli Şirketlerde İnceleme Hakkının Kapsamının Sınırlandırılması veya Engellenmesi 217 3. Bölünme ve Tür Değiştirme Öncesinde Alacaklılara İnceleme Hakkı Tanınmamış Olması 218 XIX DÖRDÜNCÜ BÖLÜM BİRLEŞME, BÖLÜNME ve TÜR DEĞİŞTİRMEDE ALACAKLININ ORTAKLARIN DEVAM EDEN KİŞİSEL SORUMLULUĞU VASITASIYLA BİREYSEL OLARAK KORUNMASI I. ORTAKLARIN KİŞİSEL SORUMLULUKLARININ DEVAMI 221 1. Sorumluluk 221 A. Amaç 222 B. Uygulama Alanı 222 a) Sorumluluğu Devam Eden Ortaklar 222 aa) Birleşme ve Tür Değiştirmede 222 ggggg) Ticaret Şirketleri Arasındaki Birleşmede ve Ticaret Şirketlerinin Tür Değiştirmesinde 222 hhhhh) Ticarî İşletmenin Katıldığı Birleşmede ve Ticarî İşletmenin Tür Deği ştirmesi nde 224 ab) Bölünmede 225 b) Sorumluluğun Tâbi Olduğu Şartlar 225 C. Sorumluluğun Kapsamı 226 a) Yükümlülüğün Hukukî Sebebinin Yeniden Yapılanmanın Tesciline İlişkin İlândan Önce Gerçekleşmiş Olması 226 b) Kişisel Taahhütler ve Ek Ödeme Yükümlerinin Hükmün Uygulama Alanı Dışında Olması 227 2. Zamanaşımı 228 A Yasal Düzenleme ve Amaç 228 B. Kişisel Sorumluluğun Devamına İlişkin Düzenlemeler ile Karşılaştırma 229 C. Zamanaşımının Üç Yıl ile Sınırlandırılmış Olması 23 1 II. BÖLÜNMEDE KİŞİSEL OLARAK SORUMLU ORTAKLARA BAŞVURUDA TTK TASARISI m. 176 ve 177 ARASINDAKİ İLİŞKİ 231 XX BEŞİNCİ BOLUM ALACAKLININ BÖLÜNMEYE KATILAN ŞİRKETLERİN MÜTESELSİL SORUMLULUĞU VASITASIYLA BİREYSEL OLARAK KORUNMASI BÖLÜNMEYE KATILAN ŞİRKETLERİN İKİNCİ DERECEDEN MÜTESELSİL SORUMLULUĞU 233 1. TTK Tasarısı m. 176′da 233 A. Amaç 233 B. Uygulama Alanı 234 a) Bölünme Planı/Sözleşmesi ile Tahsis Edilmiş Olan Yükümlülükler 234 b) Birinci ve İkinci Dereceden Sorumlu Şirketler 236 c) İkinci Dereceden Sorumlu Şirketlere Başvuru 237 ee) Kapsam 237 ff) Sınır 237 cba) Zaman Bakımından 237 i) Sorumluluğun Sınırlandırılmamış Olması 237 ii) Amaçsal İndirgeme Yolu ile Sorumluluğun Sınırlandırılması Görüşü 238 cbb) Miktar Bakımından 239 cc) Başvuru Şartları 240 d) Rücu 240 2. Alman Hukukunda 241 3. Bölünme Yönergesinin 12. Maddesinde Öngörülen Koruma Sistemi 242 A. Önerilen Üç Farklı Koruma Modelinin Genel Özellikleri 242 B. Teminat ve Dereceli Müteselsil Sorumluluk Vasıtasıyla Koruma 244 a) Teminat Vasıtasıyla Korumada Devreden ve Devralan Şirketlerin Alacaklıları Arasında Ayrım Yapılmamış Olması 245 b) İkinci Dereceden Müteselsil Sorumluluk Vasıtasıyla Korunan Alacaklar 245 XXI u) Bölünme Yoluyla Devredilen Yükümlülükler 245 v) Kısmen Bölünen Şirketin Devredilmeyen Yükümlülükleri 245 c) Müteselsil Sorumluluğun Sınırlandırılması 246 4. TTK Tasarısı m. 176′nın Değerlendirilmesi 247 II. BÖLÜNMENİN DIŞINDA KALAN YÜKÜMLÜLÜKLERDEN DOLAYI TAM BÖLÜNMEYE KATILAN ŞİRKETLERİN MÜTESELSİL SORUMLULUĞU 249 1. TTK Tasansı′nda 249 2. Bölünme Yönergesinde ve Alman Hukukunda 250 3. TTKTasarısım. 168 ve 176′nın Karşılaştırılması 251 ALTINCI BÖLÜM ALACAKLININ SORUMLULUK DAVASI VASITASIYLA BİREYSEL OLARAK KORUNMASI I. TTK TASARISI m. 193′e GÖRE SORUMLULUK DAVASI ile DİĞER HUKUKİ MÜRACAT YOLLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ 253 1. TTK Tasarısı m. 193 ile Anonim Şirketler Hukukuna Göre Açılabilecek Sorumluluk Davaları Arasındaki İlişki.... 254 A. İsviçre Hukukunda 255 B. TTK Tasansı′nda 256 a) İsviçre Hukuku ile Karşılaştırma 256 b) Yeniden Yapılanma İşlemlerine Katılanlara Karşı Açılabilecek Davalar 257 ba) TTK Tasarısı m. 193 ile 549 Arasındaki İlişki 257 bb) TTK Tasarısı m. 193 ile 553 Arasındaki İlişki 258 c) Yeniden Yapılanmayı Denetlemiş Kişilere Karşı Açılabilecek Davalar 260 d) TTKTasarısım. 193 ile 512 Arasındaki İlişki 260 e) TTK Tasarısı m. 193/f. 3′de Atıf Yapılan Hükümlerin Değiştirilmesi Gerekliliği 260 XXII 2. TTK Tasarısı m. 191 ve 193 Arasındaki İlişki 261 3. TTK Tasarısı m. 192 ve 193 Arasındaki İlişki 262 II. TTK TASARISI m. 193′de DÜZENLENMİŞ OLAN SORUMLULUK TÜRLERİ 263 1. Yeniden Yapılanma İşlemlerine Herhangi Bir Şekilde Katılmış Olan Kişilerin Sorumluluğu 263 2. Yeniden Yapılanmayı Denetlemiş Kişilerin Sorumluluğu 267 3. Kusur Sorumluluğunun Öngörülmüş Olması 268 III. TTK TASARISI m. 193′e göre AÇILACAK SORUMLULUK DAVASINDA YARGILAMA 269 1. Görev ve Yetki 269 2. Zamanaşımı 270 3. Taraflar 271 A. Davacı 271 a) Şirket 271 b) Ortaklar 271 c) Alacaklılar 272 B. Davalı 272 a) Yeniden Yapılanma İşlemlerine Katılan Bütün Kişiler 272 b) Denetimden Dolayı Sorumlu Olanlar 274 c) Diğer Şirketler Adına Yeniden Yapılanma İşlemlerine Katılanlar ve Yeniden Yapılanmayı Denetleyenler 275 SONUÇ 277
© Copyright 2025
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı