Vedat Kitapçılık
Kargo Gönderim Saatleri;
Hafta İçi Saat 16:00 'ya kadar
Cumartesi Saat 11:00 'e kadar


Banka Hesap Bilgilerimiz
Destek
HATTI
0212
240 12 54
240 12 58
Favori
Listenizde
Ürün Yok!
Sepetinizde
Ürün Yok!
Yeni Çıkan Yayınlar:      Haziran (37)      Mayıs (99)      Nisan (47)      Mart (100)

Türkiye de Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları

Türkiye de Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları



Sayfa Sayısı
:  
127
Kitap Ölçüleri
:  
21x18 cm
Basım Yılı
:  
2006
ISBN NO
:  
9944322237

70,00 TL









GİRİŞ


1990 lı yıllarda dünyayı etkileyen önemli olaylar olmuÅŸ, komünizm çökmüş, Çin ekonomisini yabancı sermayeye açmış, ve Güney Ameri-ka\′daki bir çok ülke ekonomik ve politik rejiminde radikal deÄŸiÅŸimler yaÅŸamıştır. Tüm dünyada geliÅŸmekte olan ülkeler ekonomik ve politik reformlar gerçekleÅŸtirmek zorunda kalmış, ticaret önündeki bariyerle-ri kaldırma ve uluslararası sermaye akımları önündeki engelleri azalt¬ma çabalarına giriÅŸmiÅŸlerdir. Bu süreçte üretim faaliyetlerinin küresel¬leÅŸmesi hız kazanmış, ulaşım ve iletiÅŸim teknolojilerindeki devrimsel geliÅŸmeler ÅŸirketlerin uluslararası çapla üretim yapmalarını kolaylaş¬tırmıştır.


Bu gelişmelerin bir sonucu olarak, 1990 lı yılların başından itibaren dünya ticaret hacmi ve uluslararası sermaye akımları; özellikle de doğ¬rudan yatırımlar hızla artmaya başlamıştır. Günümüzde doğrudan ya¬bancı sermaye yatırımları, gelişmekte olan ülkelere giren sermaye akım¬ları içerisinde en büyüğü ve önemlisi olmuştur. Yabancı sermayeden bü¬yük faydalar sağlayan gelişmekte olan ülkeler, ekonomilerini daha da serbestleştirme yönünde adımlar atmışlardır. Örneğin dışa açık ülkeler¬de dahi genellikle yabancılara kapalı olan telekomünikasyon, ulaştırma, enerji gibi sektörler yabancı sermayeye açılmıştır. Bir çok ülke yatırım ortamını iyileştirme çabasıyla yabancı sermaye önündeki idari, yasal, bürokratik ve kurumsal engelleri kaldırma yönünde reformlar yapmış¬lardır. Gelişmekte olan ülkeler arasındaki bu rekabet ortamı, yabancı sermayenin olumlu etkileri olduğu konusunda fikir birliğine ulaşıldığı¬nın en önemli göstergesidir.


Doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının gelişmekte olan ülkelere ekonomik kalkınma yolunda büyük fırsatlar sunduğu bir gerçektir. Bu ülkeler, çok uluslu şirketler tarafından ekonomilerine getirilen sermaye, yöneticilik becerisi, know-how ve ileri teknolojilerden yararlanarak önemli ölçüde verimlilik artışı sağlayabilirler. Yabancı yatırımlar saye¬sinde istihdamın genişlemesi, ulusal gelirin artması ve ihracatın yüksel¬mesi sağlanarak, ileriki dönemlerde ekonomik büyümeyi mümkün kıla¬bilmek için sermaye birikimi sağlanabilir.


Türkiye\′nin doÄŸrudan yatırım çekmede benzer özellikler gösteren ül¬kelere göre çok daha düşük bir performans gösterdiÄŸi herkes tarafından kabul edilen bir gerçektir. Türkiye\′nin 1980lerde ekonomisini açmasın¬dan bu yana çekmiÅŸ olduÄŸu toplam yabancı yatırım miktarı, geliÅŸmekte olan kimi ülkelere bir senede giriÅŸ yapan yabancı sermayeden daha az¬dır. Türkiye, bölgedeki rakipleri olarak gösterilen Macaristan, Polonya, Çek Cumhuriyeti, Yunanistan ve İsrail gibi ülkelerle karşılaÅŸtırıldığında çok az miktarda yabancı yatırım çekmektedir. Bu fark, ülkeye giriÅŸ ya¬pan yabancı sermayenin gayri safı yurt içi hasılaya oranı olarak incelen¬diÄŸinde daha da belirgin olmaktadır.


Yine de günümüzde Türkiye\′de yatırım ortamını iyileÅŸtirme yolunda çok önemli geliÅŸmeler saÄŸlanmaktadır. GeçmiÅŸteki olumsuz deneyimler göz önünde bulundurularak, Türkiye\′deki yatırım ortamını iyileÅŸtirmek için, 2003 yılında Türk hükümeti kapsamlı bir reform programı baÅŸlat¬mıştır. 5 Haziran 2003 tarihinde kabul edilen ve 17 Haziran 2003 tarih¬li Resmi Gazete\′de yayınlanan 4875 sayılı DoÄŸrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu yabancı sermayenin önünü açan oldukça liberal bir kanun ola¬rak gösterilmektedir.


Aynı yıl içerisinde Yatırım Ortamını İyileÅŸtirme Koordinasyon Kuru¬lu (YOİKK) kurulmuÅŸ, belli baÅŸlı engelleri ortadan kaldırma yolunda akılcı öneriler ve stratejiler geliÅŸtirilebilmesi için her biri baÅŸka bir alan¬da uzmanlaÅŸmış teknik komiteler kurulmuÅŸtur. Bürokratik iÅŸlemleri hızlandırmak amacıyla, ÅŸirketlerin sicil kayıt iÅŸlemlerini 19 aÅŸamadan 3 aÅŸamaya, iki buçuk aydan bir güne düşüren kanun yürürlüğe girmiÅŸtir. Eskiden çok sayıda otoriteden onay ve imza alınmasını gerektiren bu sü¬reç, artık sadece standart bir formun doldurulması iÅŸlemine dönüşmüş¬tür. Bu geliÅŸmeler sonrasında, 2004 yılında Türkiye\′ye doÄŸrudan yaban¬cı sermaye giriÅŸinde bir artış elde edilememiÅŸ olsa da, 2005 yılının tem¬muz ayı itibarı ile rekor seviyede yabancı sermaye Türkiye\′ye giriÅŸ yap¬mıştır.


Bu çalışmanın amaçlarından biri de yabancı sermaye hakkındaki teorik bilgileri verdikten sonra Türkiye\′ye giren yabancı sermayenin ne¬denlerini, özelliklerini ve ekonomik etkilerini incelemektir. Çalışmada yatırımların önündeki siyasi istikrarsızlık, yüksek borç, düşük gelir se¬viyesi ve fikri mülkiyet haklarının yeteri kadar korunamaması gibi fak¬törler incelendikten sonra Türkiye\′nin daha fazla yabancı sermaye çeke¬bilmek için tamamlaması gereken reformlar ve alması gereken ekonomik ve siyasi önlemler üzerinde durulmuÅŸtur. Zira geliÅŸmekte olan bir ülke olan Türkiye için, yabancı sermaye ekonomik kalkınma sürecinde önü¬müzdeki yıllarda çok önemli bir rol oynayacaktır.

İÇİNDEKİLER


ÖZ III

ABSTRACT IV

ÖNSÖZ V

TABLOLAR LİSTESİ XI

ŞEKİLLER LİSTESİ XIII

KISALTMALAR LİSTESİ XV

GİRİŞ 1

BİRİNCİ BÖLÜM

ÇOK ULUSLU ŞİRKETLER VE DOĞRUDAN YABANCI SERMAYE
YATIRIMLARI


1.1 Yatırım Kavramının Tanımı 3
1.2 Yabancı Sermaye Tanımı Ve Türleri 6

1.2.1 Uluslararası Portföy Yatırımları 7
1.2.2 Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları 8
1.3 Çok Uluslu Şirketler 13
1.3.1 Çokuluslu Şirketlerin Yapılan 16
1.3.2 Ampirik Veriler 17
1.3.3 Çok Uluslu Şirketlerin Dünya Ekonomisine Katkıları 21
1.4 Doğrudan Yabancı Sermaye Yaünmlannın Teorik Çerçevesi 22
1.4.1 Monopol Avantajı Teorisi 23
1.4.2 Oligoloplisük Tepki Teorisi 26

1.4.2 İçselleşürme Teorisi (İşlem Maliyeti Teorisi) 27
1.4.3 OLI Paradigması 28
1.5 Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarının Bir Ülkeye Giriş İçin
Aradıkları Kriterler ve Giriş Yöntemleri 29
1.5.1 Çok Uluslu Şirketlerin Yaarım Kriterleri 29
1.5.1.1 Yerel Piyasanın Özellikleri 30
1.5.1.2 Piyasaya GiriÅŸ 30
1.5.1.3 İşgücü 30
1.5.1.4 Yerel Para Birimi 31
1.5.1.5 Sermaye ve Kâr Transferi 31




1.5.1.6 Fikrî Mülkiyet Haklarının Korunması 31
1.5.1.7 Ticaret Politikaları 32
1.5.1.8 Devlet Düzenlemeleri 33
1.5.1.9 Vergi Oranlan ve TeÅŸvikler 33

1.5.1.10 Politik İstikrar 34
1.5.1.11 Makroekonomik Politika Çerçevesi 34
1.5.1.12 Altyapı / Destek Hizmetleri 35
1.5.2 Doğrudan Yabancı Sermaye Yatınmlannın Giriş Yöntemleri 35
1.6 Doğrudan Yabancı Sermaye Yatınmlannın Ekonomik Etkileri 38
1.6.1 Yatınmın Kaynaklandığı Ülke Ekonomisi Açısından Etkiler 39
1.6.2 Yatının Alan Ülke Ekonomisi Açısından Etkiler 40

1.6.2.1 Ulusal Gelir 40
1.6.2.2 Ödemeler Dengesi 41
1.6.2.3 Ücretler 42
1.6.2.4 Verimlilik 43


İKİNCİ BÖLÜM
TÜRKİYE\′DE DOÄžRUDAN YABANCI SERMAYE YATIRIMLARI


2.1 Türkiye\′de DoÄŸrudan Yabancı Yatınmlar Kanunu 45
2.2 Türkiye\′nin Ekonomik Ve Demografik Yapısı 47
2.3 Türkiye\′ye Yatıran Yapılmasında Rol Oynayan Faktörler 50

2.3.1 Büyük ve Büyümekte Olan İç Pazar 51
2.3.2 Rekabetçi İşgücü 51
2.3.3 Benzersiz Konum 52
2.3.4 Gelişmiş Altyapı 52
2.3.5 Yasal Çerçeve 52
2.4 Türkiye\′de DoÄŸrudan Yatınmlan Engelleyen Faktörler 53
2.4.1 Siyasi İstikrarsızlık 53
2.4.2 Yüksek Borçlar ve Bütçe Açıklan 54
2.4.3 Yüksek Enflasyon ve Düşük Gelir 54
2.4.4 Yasal Haklann Korunmasında Karşılaşılan Problemler 55
2.5 1980\′den Günümüze Türkiye\′de DoÄŸrudan Yabancı Sermaye
Yatınmlan 55
2.5.1 Türkiye\′ye Giren Yabancı Sermaye 55
2.5.2 Türkiye\′nin DoÄŸrudan Yatınm İhracı 61
2.6 Yabancı Sermaye Yatınmlannın Sektörel Dağılımı 64
2.6.1 Hizmetler Sektörü 65
2.6.2 İmalat Sektörü 67

XI
2.6.3 Tarım Sektörü 70
2.6.4 Enerji Sektörü 70
2.6.5 Madencilik Sektörü 70
2.7 Türkiye\′nin Daha Fazla Yabancı Sermaye Çekebilmek İçin
Yapması Gerekenler 71
2.7.1 AB ile İlişkilerin İlerletilmesi 72
2.7.2 Bürokrasinin Etkin İşler Hale Getirilmesi 73
2.7.3 Siyasi ve Ekonomik İstikrarın Sağlanması 76
2.7.4 Diğer Ülke ve Ülke Grupları ile Ekonomik İlişkilerin Geliştirilmesi 79
2.7.5 Türkiye Yatırım Promosyon Ajansı\′nm Kurulması 81


ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

YABANCI SERMAYELİ FİRMALARIN YAPISI VE
YERLİ FİRMALARA GÖRE PERFORMANSI


3.1 Kapsam 83
3.2 Metodoloji Ve Veriler 91
3.3 Yapılan Testler 93
3.4 Sonuçlar 93
SONUÇ 98
KAYNAKÇA 101
EKLER: (Türkiye\′nin En Büyük 500 Åžirketi\" İçin Hesaplanan Rasyolar) 107