Yabancıların Taşınmaz Mal Edinmeleri
Yabancıların Taşınmaz Mal Edinmeleri
Selim LEVİ
Sayfa Sayısı
:
165
Kitap Ölçüleri
:
21x18 cm
Basım Yılı
:
2006
ISBN NO
:
9944941123





ÖNSÖZ \"Yabancıların taşınmaz mal edinmeleri, Türkiye\′\′ûe son yıllarvn en tartışmalı konularından birini oluşturmuştur. Bu konu, yüksek lisans tezi olarak incelemeye başladığımda, aslında kendi halinde bulunan ve süregiden bir uygulamayı teşkil etmekteydi. Ancak çalışmaya başladıktan bir süre sonra bu konuda bir hareketlenme başladı ve öncelikle yasama organı, eski duruma oranla bazı temel değişiklikler getiren bir yasal düzenlemeyi yürürlüğe koydu. Ancak konu bu aşamada kalmadı ve Anamuhalefet partisince Anayasa Mahkemesi\′nde açılan iptal ve yürütmeyi durdurma davası sonucunda da kanunun iptaline karar verildi. Bunun ardından durağan fakat belirsiz bir duruma giren konu, 2005 yılının sonu ve 2006 yılının başında yürürlüğe konulan bazı yasal düzenlemelerle tekrar yeni bir şekil almıştır. Bu çalışma da yüksek lisans tezi olarak 21 Şubat 2005 tarihinde jüri üyeleri önünde savunulup oybirliğiyle kabul edildikten sonra, konunun dinamikliği nedeniyle üzerinde daha da çalışılarak ve güncelliğine paralel hale getirilerek içerik bakımından basıma hazırlanmıştır. Bu eserin tez halinde danışmanlığını yapan Sayın Prof. Dr. Rona Aybay\′a her konudaki bilimsel katkı ve önerileri için teşekkürü bir borç bilirim. Ayrıca Sayın Aybay ile birlikte, tez jürisinde yer alan ve çeşitli yapıcı eleştirileri ve önerileriyle bu eserin olgunlaşmasına katkılarını yadsıyamayacağım sayın Prof. Dr. Aysel Çelikel ve Sayın Doç. Dr. Serap Yazıcı\′ya da ayrıca teşekkür borçluyum. Bu eserin hem tez halindeki çalışmaları sırasında hem de daha sonraki aşamalarında benden hiçbir manevi desteği esirgemeyen sevgili Beyza\′ya da ayrıca teşekkür etmek istiyorum. Son olarak da, eserin kitap olarak basımını sağlayan Legal Yayınevi yetkilileri Sayın Av. Lütfü Başöz ve Sayın Av. Ramazan Çakmakçı\′ya gösterdikleri ilgi için; basıma hazırlanması sırasında gösterdiği titiz çalışması için de Sayın Mustafa Taner\′e ve emeği geçen diğer Yayınevi çalışanlarına teşekkür ederim. Arş. Gör. Selim Levi Etiler / Şubat 2006 İÇİNDEKİLER KISALTMALAR 13 GİRİŞ 15 BİRİNCİ BOLUM YABANCI KAVRAMI VE YABANCI TÜRLERİ § 1. Yabancı 17 § 2. Yabancı Türleri 19 I. Bir veya Daha Fazla Devletin Uyruğu Olan Yabancılar 19 II. Bir Tanesi Türk Vatandaşlığı Olan Çok Uyruklular 19 III. Vatansızlar 20 IV. Mülteciler 20 V. Göçmenler 20 VI. Azınlıklar 21 İKİNCİ BOLUM TARİH İÇİNDE MÜLKİYET VE YABANCILARIN MÜLKİYET HAKKI § 3. Tarih İçinde Taşınmaz Mülkiyeti Kavramının ve Yabancıların Taşınmaz Mal Edinme Hakkının Gelişimi 23 § 4. Eski Çağlarda Mülkiyet Kavramı 25 I. Eski Yunan\′da Mülkiyet 26 II. Roma\′da Mülkiyet 26 § 5. Eski Çağlarda Genel Olarak Taşınmaz Mülkiyeti Sahibi Olan Kişiler 27 I. İran, Mısır, Hindistan, Roma ve Yunan\′da Mülkiyet Sahipleri 27 II. İslam Toplumlarında Mülkiyet ve Taşınmaz Mülkiyeti Sahibi Kişiler... 28 § 6. Orta Çağdan Günümüze Mülkiyet ve Yabancıların Taşınmaz Mülkiyeti Hakkı 29 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM İNSAN HAKLARI ALANINDA MÜLKİYET HAKKININ GELİŞİMİ VE BUGÜNKÜ DURUMU § 7. Genel Olarak 31 § 8. Çeşitli İnsan Haklan Belgelerinde Mülkiyet Hakkı 31 I. Magna Carta Libcrtatum 31 II. Virginia Haklar Bildirisi (Virginia Declaration of Rights) 32 III. İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi (Declaration es Droits de L\′Homme et du Citoyen - Declaration of The Rights of Man and of The Citizen/1789) 32 IV. İnsan Haklan Evrensel Bildirisi (Universal Declaration of Human Rights) 33 V. Amerikan Kişi Hak ve Ödevleri Bildirisi (The American Declaration of the Rights and Dulies of Man) 34 VI. Amerikan İnsan Haklan Sözleşmesi (American Convention on Human Rights) 35 VII. Afrika [Banjul] İnsan ve Halkların Hakları Sözleşmesi (African [Banjul] Charter on Human and Peoples\′ Rights) 35 VIII. Birleşmiş Milletler Tüm Göçmen İşçiler ve Aile Bireylerinin Haklarının Korunması Hakkında Uluslararası Sözleşme (International Convention on the Protection of the Rights of Ali Migrant Workers and Members of Their Families) 36 IX. Avrupa İnsan Haklan Sözleşmesi (European Convention on Human Rights) 36 1. Avrupa İnsan Haklan Sözleşmesine Ek 1. Protokolde Mülkiyete İlişkin Olarak Yer Alan Kavramlar 38 A. Mülk (Possession) 38 B. Müdahalesiz Yararlanma (Peaceful Enjoyment) 41 C. Mülkiyet Hakkından \"Yoksun Bırakma\"(Deprivation of Property)..41 D. Kamu Yaran (Public Interest) 43 E. Kanunla Belirtilmiş Koşullar (Conditions Provided for by Law) ...44 F. Uluslararası Hukukun Genel İlkeleri (General Principles of Law)... 45 G. Devletin Yetkisi (The Right of a State) 47 H. Kullanımın Düzenlenmesi (Control the Use of Property) 47 I. Genel Yarar (General Interest) 48 .1. Ölçülülük ve Adil Denge (Proportionality and Fair Balance) 49 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM TÜRK ANAYASALARINDA MÜLKİYET HAKKI s} 9. Türk Anayasalarında Mülkiyet Hakkı 51 I. 1876 Kanun-ı Esasi 51 II. 1921 Anayasası 51 III. 1924 Anayasası 52 IV. 1961 Anayasası 52 V. 1982 Anayasası 53 BEŞİNCİ BÖLÜM TÜRK HUKUKUNDA YABANCILARIN TAŞINMAZ MÜLKİYETİ HAKKI § 10. Türk Hukukunda Cumhuriyetin İlk Yıllarına Kadar Yabancıların Taşınmaz Mal Mülkiyet Hakkı 55 I. 1284 Safer Kanunu Yürürlüğe Girene Kadar Geçen Süreç 55 II. 7 Safer 1284 Tarihli \"Teb\′ayı Ecnebiyenin Emlâke Mutasarrıf Olmaları Hakkında Kanun\" (Safer Kanunu) ve Getirdiği Yeni Düzen 56 III. 21 Şubat 1298 Tarihli \"Ecanibin Hakkı İstimlaki Kanununun Birinci Maddesinde İstisna Olunan Eşhasın Emlâk ve Arazisine Mahsus Kanun\" 58 IV. Lozan Antlaşması ile Düzenlenen Yeni Durum 59 V. Lozan Antlaşmasına ek \"İkâmet ve Selâhiyeti Adliye Hakkında Mukavelename\" 59 VI. 3 Mart 1340 (1924) Tarih ve 431 Sayılı \"Hilâfetin İlgasına ve Hanedanı Osmaninin Türkiye Cumhuriyeti Memaliki Haricine Çıkarılmasına Dair Kanun\" 60 §11. Türk hukukunda Cumhuriyetin İlanından Günümüze Kadar Yabancı Gerçek Kişilerin Taşınmaz Mal Edinmeleri 63 I. 2003 Yılından Önce Yürürlüğü Sona Eren Kurallar 63 1. Lozan\′da Aktolunan Affı Umumî Beyanname ve Protokolünde Mevzubahis Yüz Elli Kişilik Listede İsimleri Muharrer Eşhasın Türkiye Tâbiiyetinden Iskatı Hakkında Kanun 64 2.21 Mayıs 1928 Tarih ve 1312 Sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu 65 II. Bugün Türk Hukukunda Yürürlükte Olan Yasal Düzenlemelere Göre Yabancıların Taşınmaz Mal Edinmelerine İlişkin Haklarının Durumu ve 2003 ile 2005 Yıllarında Ortaya Çıkan Değişiklikler 66 1. 1982 Anayasası 66 2. Medeni Kanun 70 3. Tapu Kanunu 71 A. Tapu Kanununun 4916 Sayılı Kanunla Getirilen Değişiklikten Önceki 35. Maddesi 72 a. Karşılıklılık 74 aa. Karşılıklılık türleri 74 aaa. Kanuni karşılıklılık 75 bbb. Siyasi (ahdi) karşılıklılık 75 ccc. Fiili karşılıklılık 76 bb. 4916 sayılı kanunun öncesi ve sonrasına göre karşılıklılığın gerçekleşme şekli sorunu 76 aaa. Eski düzenlemeye göre öğretideki tartışma 76 bbb. Eski düzenleme zamanında oluşturulan uygulamadaki durum 77 ccc. Tapu Kanununda 4916 sayılı kanunla yapılan değişikliğin \"karşılıklılık\" koşulu bakımından etkisi 79 ddd. 29 Aralık 2005 Tarihli ve 5444 sayılı kanun sonrasında durum 83 eee. Karşılıklılık bulunmaması durumu ve yasal sınırlamalar içinde kalan yerler 83 fff. Karşılıklılık koşulunun çeşitli temel noktalar karşısındaki durumu 84 aaaa. Karşılıklılık koşulunun Anayasa karşısındaki durumu 84 bbbb. Karşılıklılık koşulunun uluslararası hukuk karşısındaki durumu 85 cccc. Karşılıklılık koşulunun insan haklan karşısındaki durumu 85 ggg. Karşılıklılık koşulunun uygulanmasında istisnalar 86 aaaa. Vatansızlar .86 bbbb. Mülteciler 88 b. Kanuni sınırlayıcı hükümler 89 aa. 4916 sayılı kanunla getirilen düzenlemeden etkilenen kanuni sınırlamalar 90 aaa. Köy Kanununun yürürlükten kaldırılan 87. maddesi 90 bbb. 4916 sayılı kanunla Tapu Kanununun yürürlükten kaldırılan 36. maddesi ve değişik 35. maddesinin 3. fıkrası... 93 aaaa. Yabancı kanuni mirasçıların miras yoluyla hiçbir şekilde taşınmaz mal iktisap edemeyecekleri görüşü 95 bbbb. Yabancı kanuni mirasçıların miras yoluyla, izin almaksızın taşınmaz mal iktisap edebilecekleri görüşü 95 cccc. Kanuni miras yoluyla intikalde karşılıklılık aranması 96 dddd. Kanuni miras konusunda karşılıklılık koşulunun hangi tarihe göre belirleneceği 97 eeee. 35. maddenin 3. fıkrasında 4916 sayılı kanundan önceki ilk düzenlemeye göre bulunan diğer farklar 98 ffff. Tasfiye usulü 99 B. 4916 Sayılı Kanunun İptali ve Bugünkü Durum 100 a. 4916 sayılı kanunun iptali 100 b. 5444 sayılı ve 29 Aralık 2005 tarihli kanun 103 aa. Karşılıklılık, kanuni sınırlamalara uyulma ve sınırlı ayni haklar bakımından durum 104 bb. Taşınmaz mal edinebilecek yabancı tüzel kişiler 105 cc. Yabancıların edindikleri taşınmazlara ilişkin olarak getirilen kullanım ve büyüklük sınırlamaları 106 dd. Taşınmaz rehni konusunda yabancıların durumu 107 ee. Miras yoluyla taşınmaz mal edinme konusunda getirilen yeni düzenleme 108 ff. Karşılıklılık koşulu hakkında getirilen yeni düzenleme 110 gg. Yabancıların taşınmaz edinebilecekleri alanlara ilişkin getirilen çeşitli özel sınırlamalar 111 hh. Getirilen kurallara aykırı kullanımlara ilişkin yaptırım 114 ii. Askeri makamlara iletilmesi gereken uygunluk sorusu konusunda yeni düzenleme 114 jj. Yeni düzenlemenin yürürlüğe giriş tarihi 115 c. 4916 ve 5444 sayılı kanunlarla getirilen düzenlemelerden etkilenmeyen kanuni sınırlamalar 115 aa. Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kanunu 115 aaa. Askeri yasak bölgeler 117 aaaa. Birinci derece kara askeri yasak bölgeleri: 117 bbbb. İkinci derece kara askeri yasak bölgeleri: 119 bbb. Güvenlik bölgeleri 121 aaaa. Özel güvenlik bölgeleri 121 bbbb. Askeri güvenlik bölgeleri 122 cccc. Güvenlik bölgelerinde uygulanacak esaslar 123 bb. Mukabele Bilmisil Kanunu 126 aaa. Mukabele bilmisil tedbirinin hangi kişilere uygulanıp uygulanamayacağı sorunu 129 aaaa. Yalnızca karşı tedbir alınan devletin uyrukluğunda bulunan kişiler 129 bbbb. Birden çok uyrukluğu olan kişiler 130 cccc. Vatansızlar 132 dddd. Mülteciler 132 eeee. Göçmenler 133 bbb. Mukabele Bilmisil Kanunu ve uygulamasıyla ilgili bazı noktalar 134 aaaa. Anayasa ve İnsan Hakları Hukuku karşısında Mukabele Bilmisil Kanununun durumu 134 bbbb. \"Mukabele Bilmisil\" ve \"Karşılıklılık\" birbirlerinden farklı kavramlardır 135 cccc. Mukabele Bilmisilin siyasi bir uygulama olduğu görüşü ve bunun sonuçları 136 ccc. Mukabele Bilmisil Kanununa dayanılarak çıkarılan Bakanlar Kurulu kararnameleri ve karşı işlem uygulanan devletler 138 cc. Türk Vatandaşlığı Kanunu 139 aaa. Türk Vatandaşlığının iptali 139 bbb. Türk Vatandaşlığından çıkarma 140 dd. Özel Öğretim Kurumları Kanunu 141 ee. 21 Şubat 1298 tarihli \"Ecanibin Hakkı İstimlaki Kanununun Birinci Maddesinde İstisna Olunan Eşhasın Emlâk ve Arazisine Mahsus Kanun\"un, Tapu Kanununun yürürlüğü sona eren 35/1 maddesindeki (değişiklik öncesindeki 35. maddesi) kanuni sınırlamalardan sayıldığı görüşü 143 d. Yabancı gerçek kişilerin Türkiye\′de taşınmaz mal edinmelerine ilişkin olarak yürürlüğe giren sınırlayıcı hükümlere getirilmiş olan istisnalar 144 aa. Bugün yürürlükte olmayan hükümler 144 aaa. 21.6.1984 tarih ve 3029 sayılı kanun 144 bbb. 22.4.1986 tarih ve 3278 sayılı kanun 147 bb. Bugün yürürlükte olan hükümler 149 aaa. Türk Vatandaşlığı Kanunu 149 bbb. Turizmi Teşvik Kanunu 150 e. Tapu Kanununun 4916 sayılı kanunla değiştirilen şekline ilişkin iki nokta 152 aa. Yabancıların taşınmaz mallar üzerinde sınırlı ayni hak sahibi olmalarında karşılıklılık koşulunun durumu (Tapu Kanunu, iptal edilen 4916 sayılı kanunla değişik md. 35/4) 152 bb. Tapu Kanunun 4916 sayılı kanunla değişik 35. maddesinin son fıkrasıyla getirilen yetki 154 SONUÇ 157 KAYNAKÇA 159